این اشك‌ها با ما حرف می‌زند

صدای گریه نوزاد كه بلند می‌شود، در عرض چند ثانیه همه اعضای خانواده دست به كار می‌شوند؛ انگار آژیر خطر به صدا درآمده و سریع باید كاری كرد! یكی فكر می‌كند بچه دلش درد گرفته و شربتش را می‌آورد.

دیگری بچه را بغل می‌كند، راه می‌برد و او را محكم تكان‌تكان می‌دهد. صدای انواع و اقسام اسباب‌بازی‌ها هم از گوشه و كنار اتاق شنیده می‌شود، به این امید كه یكی از آنها بتواند بچه را آرام كند اما بعد از چند دقیقه رفتن و آمدن و دارو‌دادن وقتی همه بزرگ‌ترها از حال رفتند، تنها صدایی كه در خانه شنیده می‌شود گریه نوزاد است كه همچنان ادامه دارد؛ چون هیچ‌كس نتوانسته علت اصلی گریه را تشخیص دهد و كودك را آرام كند.

شیرخواران باید گریه كنند

خیلی‌ها اینقدر از گریه‌های گاه و بی‌گاه شیرخوار اذیت می‌شوند كه می‌گویند كاش بچه‌ها اصلا گریه‌كردن را بلد نبودند، اما واقعا اگر شیرخواران گریه نكنند، چطور می‌توانند به ما بگویند چه می‌خواهند و چه نیازی دارند؟

دكتر نسترن خسروی، فوق‌تخصص نوزادان در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این‌باره توضیح می‌دهد: گریه‌كردن شیرخواران تنها شیوه‌ای است كه آنها می‌توانند با دنیای اطراف و دیگران ارتباط برقرار كنند. بنابراین اگر كودك گریه نكند، پدر و مادر هم متوجه نیازهای او نشده و نمی‌توانند نیازهایش را برطرف كنند.به گفته این پزشك متخصص، گاهی زمان گریه‌كردن شیرخواران به قدری منظم است كه حتی والدین می‌توانند برنامه‌های‌ خود را براساس ساعت گریه‌كردن كودك تنظیم كنند البته این ساعت‌ها معمولا نزدیك غروب و هنگام شب است كه بدون در نظر‌گرفتن چگونگی تغذیه نوزاد همیشه وجود خواهد داشت.

این گریه‌ها دلیل دارد

خیلی وقت‌ها گریه نوزادان، پدر و مادر را حسابی كلافه می‌كند و آنها نمی‌دانند چرا شیرخوار اینقدر ناآرام و بی‌قرار است.برای همین هم می‌گویند «تحمل این وضع فقط صبر ایوب می‌خواهد و بس.» اما دكتر خسروی در این‌باره یادآور می‌شود: گریه كودكان دلایل متفاوتی دارد.

در روزهای اول وقتی مادر همراه با نوزادش به خانه برمی‌گردد، شرایط و محیط جدیدی برای هر دو نفر ایجاد خواهد شد و در نتیجه، آرامش قبلی آنها از بین می‌رود.علاوه بر این، حضور كسانی كه برای دیدن نوزاد مراجعه می‌كنند و دائم دست به دست شدن میان آنها هم می‌تواند موجب ناآرامی و گریه ‌كردن كودك شود.

معمولا وقتی نوزاد گریه می‌كند و آرام نمی‌شود، مادر و پدر فكر می‌كنند حتما گرسنه است و با خوردن شیر مادر سیر نمی‌شود.برای همین هم اولین راه‌حلی كه به ذهن‌شان می‌رسد، قطع‌كردن تغذیه با شیر مادر و استفاده از شیر كمكی است اما این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران، این روش را تائید نمی‌كند و می‌گوید: گرسنگی شیرخواران فقط به دلیل ناكافی‌بودن شیر مادر نیست و علل مختلفی دارد.

مثلا ممكن است تكنیك شیردهی مادر صحیح نباشد و به همین دلیل شیرخوار گرسنه بماند. همچنین نباید فراموش كنیم برای نوزادی كه از شیر مادر تغذیه می‌كند، نباید زمان و ساعت مشخصی تعیین كنیم.

یعنی ممكن است بچه در فاصله‌های زمانی كوتاه گرسنه شود و به شیر مادر نیاز داشته باشد كه باید تغذیه شود. با این حال، هیچ وقت و در هیچ‌شرایطی نباید فاصله شیردهی‌ها از سه ساعت بیشتر شود.

به گفته این فوق‌تخصص نوزادان، مدت زمانی كه كودك با شیر مادر تغذیه می‌شود نیز مورد مهمی است كه نباید از آن به سادگی گذشت. چراكه اگر در هر مرتبه شیردهی، نوزاد فقط برای مدت كوتاهی شیر بخورد، تنها از قسمت ابتدایی شیر مادر كه بیشتر حاوی پروتئین و املاح است، استفاده می‌كند. در حالی‌كه او حتما باید از قسمت انتهایی شیر كه حاوی چربی است و او را سیر می‌كند تغذیه شود. ** گرما و سرمای محیط را كنترل كنید

دكتر خسروی می‌افزاید: ممكن است گرما یا سرمای محیط موجب گریه‌كردن نوزاد شود كه باید به این موضوع دقت كنید. همچنین اگر لباس نوزاد خیلی ناراحت و نامناسب باشد هم باید منتظر بی‌قراری و گریه او باشیم. گاهی نیز یك نخ یا تار مو لابه‌لای انگشتان شیرخوار می‌پیچد و او را ناراحت می‌كند كه در این مواقع باید تمام انگشتان و بدن او را كنترل كنید تا هیچ چیز او را اذیت نكند.

وی تاكید می‌كند: گاهی نیز ممكن است كودك به دلیل وجود یك بیماری گریه كند كه به همین دلیل حتما باید نوزادان را كاملا معاینه و بررسی كنیم تا از نبودن هرگونه بیماری‌‌ مطمئن شویم.

دكتر خسروی با تاكید بر این ‌كه دردهای كولیكی (دردی كه روده‌های كودك را در برمی‌گیرد) نوزادان به داروی خاصی نیاز ندارد، در این مورد توضیح می‌دهد: گریه‌های ناشی از دردهای كولیكی معمولا مشخص است كه طی آن شیرخوار دست و پایش را جمع و شكمش را سفت می‌كند و صورتش قرمز می‌شود. شیرخوار در این شرایط جیغ می‌زند و گریه می‌كند كه البته برای آرام‌كردنش به استفاده از داروی خاصی نیاز نیست.

مشكلات مادر و گریه نوزاد

دكتر خسروی درباره مشكلاتی كه به مادر مربوط می‌شود ولی گریه نوزاد را درمی‌آورد، می‌گوید: مادرانی كه خیلی مضطرب و نگران هستند باید دقت داشته باشند، چون این اضطراب و استرس می‌تواند به بچه منتقل شود و در نتیجه او را به گریه بیندازد. غذایی كه مادر مصرف می‌كند نیز می‌تواند موجب گریه شیرخوار شود.

این پزشك فوق‌تخصص ضمن بیان این مطلب توضیح می‌دهد: گاهی مصرف بعضی از غذاها یا نوشیدنی‌هایی مانند قهوه و چای پررنگ می‌تواند علت اصلی گریه نوزاد باشد كه در این شرایط به مادر توصیه می‌كنیم از این غذاها كمتر استفاده كند.

آرامش‌تان را حفظ كنید

دكتر خسروی تاكید می‌كند: هنگامی كه شیرخوار ناآرام است و گریه می‌كند، مهم‌ترین مساله آرامش‌ بخشیدن به والدین است. یعنی پس از معاینه كامل نوزاد و در صورتی كه مشكلی وجود نداشته باشد، حتما باید با پدر و مادر صحبت كرد و به آنها گفت این گریه‌‌ها موضوعی كاملا طبیعی است.

به گفته وی، برای كاهش گریه‌های شیرخوار حتما پس از شیر‌دادن باید او را به حالت عمودی نگه دارید و سعی كنید بادگلویش را بگیرید. توصیه می‌شود پس از شیر خوردن، نوزاد در آغوش پدر به حالت عمودی قرار بگیرد، طوری كه سر او زیر چانه پدر باشد و بعد در حالی‌كه پدر پشت كودك را ماساژ می‌دهد، باید راه برود و آرام‌آرام برای او زمزمه كند.