ماه مبارک رمضان
پنج شنبه 26 فروردین 1400 3:04 PM
قدمت روزه در تاریخ زندگی بشر اولین فردی که در تاریخ بشر روزه گرفت، خود حضرت آدم(ع) بود و تاریخ وجوب روزه بازگشت به خلقت آدم میکند.بر اساس برخی از روایات، اولین فردی که روزه گرفت، حضرت آدم(ع) بود. روایت در این باره چنین میگوید: «إِنَّ آدَمَع لَمَّا أَکَلَ مِنَ الشَّجَرَهِ بَقِیَ فِی بَطْنِهِ ثَلَاثِینَ یَوْماًفَفَرَضَ اللَّهُ عَلَى ذُرِّیَّتِهِ ثَلَاثِینَ یَوْماً الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ وَ الَّذِی یَأْکُلُونَهُ بِاللَّیْلِ تَفَضُّلٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِمْ وَ کَذَلِکَ کَانَ عَلَى آدَمَ (ع)…»؛[۱] هنگامی که حضرت آدم(ع) از میوه درخت ممنوعه خورد، آن میوه سی روز در شکمش باقی ماند. پس از آن بود که خداوند بر حضرت آدم و نسل او سی روز گرسنگی و تشنگی را واجب نمود. و اگر در شب چیزی میخورند تفضلی است از جانب پروردگار. ارباب اهل لغت رمضان را از ریشهی رَمَضَ النصلَ (و نَصْلِ رمیض) گرفتهاند که به معنای این است که تیر را تراشید. ابن اثیر آورده است: اگر کسی را در حضور او مدح کنی فکأنَّمَا أمررت عَلی حَلقِهِ مُوسَی رَمِیضاً (14) یعنی: گویا کارد رمیض (تیز) را بر حنجره او گذرانده باشی؛ و بدین جهت این ماه عظیم را رمضان مینامند، که در ماه رمضان تیر را تیز میکردند تا در ماه شوال قبل از رسیدن ماههای حرام جنگ صورت پذیرد. وشاید بتوانیم بگوئیم که به همین مناسبت است که آن کسی که در این ماه برای خودسازی بیشتری زحمت بکشد، یازده ماه دیگر بتواند خود را از شیطان و شرور شیاطین حفظ نماید، که البته به همین مناسبت نامگذاری شده است . در این ماه هم گناهها بدین صورت ریخته میشود. چنانکه در این زمینه فرمودند: إِنَّمَا سُمِّیَ رَمَضَانُ رَمَضَانَا لِأَنَّهُ تُرْمَضُ فِیهِ الذُّنُوبُ أَیْ تُحْرَقُ (15) یعنی این که همانا رمضان را رمضان مینامند، بدین جهت که در آن گناهها میریزد و بعد معنا میکنند مراد ریزش گناه، همان سوزاندن و نیست شدن و از بین بردن میباشد. چنانکه در روایات دیگری به این معنا زیاد اشاره گردیده است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) ذیل حدیثی مفصل میفرمایند: خداوند در پایان هر روز از ماه رمضان به هنگام افطار هزار هزار بنده را از آتش آزاد کند، و چون شب جمعه و روز جمعه شود در هر ساعتی از آن هزار هزار نفر را از آتش آزاد سازد که همگی مستحقّ عذاب میباشند، و چون روز آخر ماه رمضان فرا رسد خداوند در آن روز به تعداد افرادی که از اوّل تا آخر آن ماه آزاد ساخته آزاد مینماید. نتیجه گیری خدای تعالی در قرآن کریم میفرماید: أَیَّاماً مَعْدُودَاتٍ فَمَن کَانَ مِنْکُم مَرِیضاً أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَعَلَی الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعَامُ مِسْکِینٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَیْراً فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَأَن تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِن کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (53) یعنی : چند روزی معدود (روزه بر شما مقرّر شده است)، ولی هر کس از شما بیمار یا در سفر باشد، پس (به همان) تعداد از روزهای دیگر (را روزه بگیرد) و بر کسانی که طاقت روزه ندارند (همچون بیماران مزمن و پیر مردان و پیر زنان)، لازم است کفّارهای بدهند، مسکینی را اطعام کنند؛ و هر کس به میل خود بیشتر نیکی کند (و بیش از مقدار واجب، طعام بدهد)، برای او بهتر است، ولی اگر (آثار روزه را) بدانید، (میفهمید که) روزه گرفتن، برایتان بهتر است؛ و هرگز به روزهخواری معذوران، غبطه نمیخوردید. البته از زبان ائمهی اطهار (علیهم السلام) توجه بسیار زیادی به این ماه گردیده است به طوری که امیر المومنین (علیه السلام) نقل شده است که فرمودند: عَلَیکُم فِی شَهرِ رمَضانَ بِکثرَةِ الاِستِغفارِ وَ الدُّعاء فَأَمّا الدُّعاءُ فَیَدفَعُ بِهِ عَنکُم البَلاءَ وَ أَمَّا الاِستِغفارُ فَیَمحَی ذُنُوبُکُم (54) یعنی : در ماه رمضان طلب آمرزش و دعای فراوان داشته باشید. بوسیله دعا بلا از شما بر طرف میشود و طلب آمرزش نیز گناهانتان را از بین میبرد