تحليل پايداري نظام هاي بهره برداري زراعي خانوادگي و تعاوني هاي توليد روستايي (مطالعه موردي: شهرس
دوشنبه 16 بهمن 1391 5:51 PM
7 : تحقيقات اقتصاد و توسعه كشاورزي ايران (علوم كشاورزي ايران) 1389; 2-41(3):323-333. |
تحليل پايداري نظام هاي بهره برداري زراعي خانوادگي و تعاوني هاي توليد روستايي (مطالعه موردي: شهرستان آق قلا) |
مطيعي لنگرودي سيدحسن,رضواني محمدرضا,فرجي سبك بار حسنعلي,خواجه شاهكوهي عليرضا* |
* دانشكده جغرافيا، دانشگاه تهران / دانشگاه گلستان |
به كارگيري بي رويه نهاده هاي توليدي به منظور افزايش عملكرد محصول طي دهه هاي اخير و در نتيجه تخريب محيط زيست از يک طرف و ضرورت استمرار توليد در راستاي امنيت غذايي از طرف ديگر، اهميت توجه به پايداري نظام هاي بهره برداري را دو چندان كرده است. در اين ميان نظام بهره برداري خانوادگي و تعاوني هاي توليد روستايي از جمله مهمترين و گسترده ترين نظام هاي بهره برداري زراعي محسوب مي شوند كه شناسايي ميزان پايداري و تبيين عوامل موثر بر پايداري اين نظام ها، موضوع مهم و كليدي در نيل به توسعه پايدار روستايي محسوب مي شود، در اين راستا پژوهش حاضر در شهرستان آق قلا با هدف بررسي و تحليل پايداري نظام هاي بهره برداري زراعي خانوادگي و تعاوني هاي توليد روستايي انجام گرفت. رويكرد غالب پژوهش، پيمايشي است و داده هاي مورد نياز با استفاده از پرسشنامه و بهره گيري از روش نمونه گيري طبقه بندي چند مرحله اي، به صورت مقطعي در سال زراعي 88-1387 از 190 بهره بردار در گروه خانوادگي و 150 بهره بردار در گروه تعاوني در شهرستان آق قلا گردآوري و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان داد 14.7 درصد بهره برداري هاي مورد مطالعه (اعم از تعاوني و خانوادگي) در وضعيت بسيار ناپايدار، 42.1 درصد ناپايدار، 22.1 درصد در وضعيت پايداري متوسط، 20.3 در وضعيت پايدار و بالاخره تنها 0.9 درصد از بهره برداران در وضعيت بسيار پايدار مي باشند. همچنين مقايسه ميانگين پايداري دو نظام بهره برداري مورد مطالعه نشان داد ميزان پايداري نظام بهره برداري تعاوني در ابعاد سه گانه اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي نسبت به نظام بهره برداري خانوادگي از وضعيت بهتري برخوردار است. همچنين نتايج تحليل مسير براي تبيين علي عوامل موثر بر پايداري نظام هاي بهره برداري نشان داد كه 6 متغير سرمايه گذاري، سن بهره بردار، ميزان مشاركت، اندازه زمين زراعي، دسترسي به نهاده ها و ماشين آلات داراي اثرات مستقيم و متغيرهاي بهره برداري از منابع اطلاعاتي كشاورزي و سطح سواد بهره برداران، به طور غيرمستقيم بر سطح پايداري نظام هاي بهره برداري زراعي تاثيرگذار هستند. |
كليد واژه: كشاورزي پايدار، شهرستان آق قلا، نظام بهره برداري تعاوني توليد روستايي، نظام بهره برداري خانوادگي |
![]() |
نسخه قابل چاپ |
أَلْعِلْمُ ثَلاثَةٌ: أَلْفِقْهُ لِلاَْدْیانِ، وَ الطِّبُّ لِلاَْبْدانِ،وَ النَّحْوُ لِلِّسانِ. .