رضایت از زندگی

رضايت از زندگى هنگامى شكل میگیرد كه انتظار ما از زندگى ، واقع‏گرايانه باشد . بدون انتظار واقع‏گرايانه نمى‏توان زندگى موفقى داشت . «ناكامى» ، پيامد ناهماهنگى ميان انتظارات و واقعيت‏هاست كه به افسردگى و نارضايتى تبديل مى‏شود . پس بايد انتظارى واقع‏گرايانه داشت و البته انتظار واقع‏گرايانه ، متوقّف است بر شناخت صحيح از زندگى و دنيايى كه در آن زندگى مى‏كنيم.

به بيان ديگر ، ما اكنون در اين دنيا زندگى مى‏كنيم و در هر مسئله‏اى بايد اين واقعيت را مورد توجّه قرار دهيم كه دنيا قوانين خاص خود را دارد . اين قوانين ، توسط ما وضع نشده و به دلخواه ما نيز تغيير نخواهد كرد . پس بايد قوانين آن را به خوبى بشناسيم ، تا به موفقيت دست يابيم . به عنوان مثال ، قوانين فضا با قوانين زمين ، متفاوت است . فضانوردان بدون توجّه به قوانين فضا نمى‏توانند سفر موفّقى داشته باشند . ما نيز در اين دنيا زندگى مى‏كنيم و بديهى است كه موفقيت در اين زندگى و پشت سر گذاشتن سختى‏هاى آن ، بستگى به شناخت واقعى از دنيا دارد . اگر دنيا را با همه سختى‏هايى كه ممكن است داشته باشد ، آن گونه كه هست بشناسيم ، مى‏توانيم به راحتى در آن زندگى كنيم . زندگى راحت ، در گرو شناخت دنياست . پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهدر باره اين اصل مى‏فرمايد:

لَو تَعلَمونَ مِنَ الدُّنيا ما أعلَمُ لاَستَراحَت أنفُسُكُم مِنها . ¹ اگر از دنيا آنچه را من میدانم ، شما هم مى‏دانستيد ، جان‏هاى شما از آن ، احساس راحتى مكرد .

با توضيحاتى كه داده شد ، اكنون بهتر مى‏توان به عمق كلام امام على عليه‏السلام دست

يافت . امام على عليه‏السلام درباره نقش تعيين‏كننده و محورى «شناخت دنيا» مى‏فرمايد:

مَن عَرَفَ الدُّنيا ، لَم يَحزَن لِلبَلوى . هركس دنيا را بشناسد ، از بلاهاى آن اندوهگين نمى‏شود .

همچنين آن حضرت در كلام ديگرى میفرمايد:

مَن عَرَفَ الدُّنيا لَم يَحزَن عَلى ما أصابَهُ . كسى كه دنيا را بشناسد ، به خاطر مصيبت‏هاى آن غمگين نمى‏شود .

مصيبت‏ها و بلاها از زمينه‏هاى بسيار مهم در نارضايتى‏اند . اندوه و افسردگى و نارضايتى ، از پيامدهاى بلاهاى زندگى به شمار مى‏روند و امام على عليه‏السلام بر اين اصل تأكيد دارد كه اگر كسى دنيا را آن گونه كه هست بشناسد ، از سختى‏هاى آن ، اندوهگين و ناراضى نمى‏شود . حضرت نمى‏فرمايد كه دنيا بايد جاى خوشى‏ها باشد و نمى‏فرمايد كه تصوّر كنيد دنيا پر از خوشى و راحتى است ، بلكه مى‏فرمايد اگر دنياشناسیتان واقعى باشد ، با وجود سختى‏ها و با اقرار به وجود آنها ، باز هم احساس ناراحتى و نارضايتى به شما دست نخواهد داد . آموزه‏هاى زندگیساز دين ، انسان را به گونه‏اى تربيت مى‏كند كه در اوج سختیها و در عمق گرفتارى‏ها نيز نااميد و افسرده نخواهد شد.

بخشی از کتاب هنر رضایت از زندگی عباس پسندیده