اگر در گل مانديد...

قصد سفر به منطقه اي بياباني را داريد و شروع مي کنيد به تحقيق کردن درباره منطقه. اولين چيزي که دستگيرتان مي شود اين است که بيابان پر از باتلاق هاي کهنه اي است که هر آن ممکن است شما و تيم بيابانگردي تان را در خود ببلعند. در اين شرايط چه مي کنيد؟ از سفر دست مي کشيد؟ يا دل به دريا مي زنيد و هر چه باداباد، راهي سفر مي شويد؟ حقيقت اين است که اگر تازه کار هستيد بايد دور چنين سفري را خط بکشيد. اگر هم تجربه داريد، بايد خودتان را براي هر شرايط دشواري آماده کنيد. به هر حال حادثه در باتلاق ها خبر نمي کند!

- خاک باتلاقها بسيار شور است و پوشش گياهي در اين مناطق بسيار نا چيز. بنابراين مجاورت نمک با سطح خاک باعث مي شود که باتلاق ها خاک بسيار پوکي داشته باشند. به همين دليل در فصول بارش، زمين ها در اثر بارندگي گل شده و در اثر حرارت بالا، سطح زمين به سرعت خشک مي شود  و لايه نازک و سختي از مخلوط نمک و خاک تشکيل شود.

اين لايه نازک مانع تبخير لايه هاي مرطوب زيرين مي شود. در نتيجه لايه هاي زيرين با وجود ظاهر سخت و خشکي که دارند، در تمام فصول سال مرطوب باقي مي مانند. البته خوشبختانه در اکثر نقاط کويري ايران، باتلاقها قابل تشخيص هستند.

با اين حال بايد بدانيد که مهمترين روش تشخيص باتلاقي بودن زمين، عدم پوشش گياهي و سفيد بودن سطح زمين در فصول گرما و گلي رنگ بودن آن در فصول بارش است. علاوه بر اين، معمولا زمينهاي باتلاقي توسط زمينهاي پف کرده با خاک پوک محصور هستند.

- پيشنهاد مي کنيم حتي المقدور از حرکت با وسايل نقليه بر روي زمينهاي باتلاقي خودداري کنيد. اما در صورتي که در اين زمينها قصد تردد داريد به خاطر داشته باشيد که ترمز کردن ناگهاني و يا حرکت بر روي رد به جامانده از حرکت خودرو جلويي مي تواند باعث شکسته شدن لايه سخت نازک شود و براي گروهتان دردسر ساز شود. از اين رو در اين زمين ها از حرکت بر روي رد خودرو جلويي جدا خودداري کنيد. تا حد امکان از توقف در زمين هاي باتلاقي پرهيز کنيد و در اين زمينها با سرعت يکسان برانيد. هرگونه تغيير ناگهاني سرعت مي تواند باعث گير کردن خودرو در گل شود.

- براي حرکت در نواحي باتلاقي حتي المقدور از تايرهاي با عرض زياد و عاج هاي بزرگ استقاده کنيد. اين تايرها قادرند به راحتي گل و لاي و آب را از ميان شيارهاي خود عبور دهند و در نتيجه کمک بسيار زيادي به حرکتي آسان بر روي مناطق باتلاقي خواهند کرد.

- قبل از عبور از مناطق باتلاقي از راهنمايان محلي و افراد آشنا به منطقه نسبت به وضعيت باتلاقها و ميزان نفوذ پذيري و چسبندگي گل اطلاعات کافي کسب کنيد. در بعضي از نقاط کوير مرکزي ايران باتلاقهايي وجود دارند که قادرند خودرو را در کسري از دقيقه به پايين بکشند. در کوير بي گدار به آب نزنيد.

اگر گير افتاديد...

اما اگر در همان حال که مشغول تماشاي منظره بکر بيابان بوديد، يک دفعه حس کرديد که در جاي خود مانده ايد و به جاي جلو رفتن، فرو مي رويد چه مي کنيد؟ سعي مي کنيد با باتلاق در بيفتيد؟ دنبال نيروي کمکي مي گرديد يا مي ايستيد و ساعت ها به چرخ هاي در گل مانده ماشين خيره مي شويد؟

- هنگامي که در زمين باتلاقي گير کرديد از فشردن پدال گاز و استفاده از دنده عقب براي بازگشت خوداري کنيد.اين روش باعث بيشتر فرو رفتن در گل خواهد شد. قبل از هر اقدامي از خودرو خارج شويد و چند دقيقه اي را به بررسي وضعيت اختصاص دهيد.

- اولين کار در هنگام گير کردن در زمين باتلاقي، آزاد کرد شاسي خودرو از تماس با گل است. اين کار بسيار سخت و زمانبر است ولي تا هنگامي که شاسي آزاد نباشد ساير روش ها تقريبا غير ممکن به نظر مي رسند. اين کار را مي توانيد با قرار دادن جک بادي در زير خودرو انجام دهيد. همچنين جک هاي معمولي نيز در صورتي که در زير آنها يک صفحه چوبي يا فلزي قرار گيرد تا در گل فرو نروند مي توانند کار ساز باشند. حتي المقدر سعي کنيد با ارتفاع دادن به خودرو شاسي را آزاد کنيد چون کندن زمين باتلاقي بسيار کار سخت و مشکلي است و همچنين سطوح زيرين به دليل بالا بودن رطوبت از استحکام به مراتب کمتري نسبت به سطوح بالايي برخوردارند. پس از بالا بردن خودرو، زير چرخها را با قلوه سنگ پر کنيد و اين روش را تا جايي که شاسي خودرو آزاد شود، ادامه دهيد. همچنين در صورتي که تخته چوبي همراه داريد مي توانيد در زير چرخ ها قرار دهيد.

- يادتان باشد اگر چندين خودرو همراه شما بودند، تنها در صورتي از روش بکسل کردن استفاده کنيد که پيش از آن از قرار نداشتن بقيه خودروها بر روي زمين باتلاقي مطمئن باشيد. در غير اين صورت روش بکسل کردن باعث مي شود که سايرخودروها هم در گل فرو بروند. بهتر است روش بکسل کردن در زمين باتلاقي با بيش از يک خودرو انجام شود.

- يکي از روش هاي کارآمد استحکام بخشيدن  به گل زير چرخهاي خودرواست. با قرار دادن خار و گياهان کويري در اطراف چرخ ها مي توانيد مقاومت و اصطکاک چرخ ها با گل را افزايش دهيد تا خودرو راحت تر از گل خارج شود. به ياد داشته باشيد در هنگام گير کردن حتما از کمک سبک استفاده کنيد. استفاده از کمک سنگين باعث وارد شدن فشار بيشتري  به زمين و درنتيجه بيشتر فرو رفتن خواهد شد.

- در صورتي که تنها سفر کرده ايد سعي کنيد به سراغ کمک در اولين آبادي برويد چون خارج کردن خودرو از باتلاق بدون نيروي کمکي کار بسيار دشوار و خسته کننده ايست و کليه انرژي شما را هدر خواهد داد.

- هل دادن خودرو در صورتي که به روش صحيح انجام شود و برآيند فشار به سمت بالا باشد مي تواند کمک بزرگي باشد. هيچ وقت قدرت يک فرد و ميزان کمکي که به خارج کردن خودرو از گل خواهد کرد را دست کم نگيريد.