سفر به بانه، برای کسانی که قصد خرید جنس ارزان لب مرزی را دارند، این روزها ساده تر از همیشه است. سری به کردستان و شمال غربی سنندج می زنند و از آنجا، تا آرمرده می روند. شهری که در غرب بانه قرار دارد و پاتوق مبادلات تجاری قاچاق به حساب می آید اما جاذبه های تاریخی و طبیعی آن کمتر به چشم گردشگران آمده است.

مركز شهرستان‌ بانه‌ در فاصله‌ 270 كیلومتری‌ شمال‌ باختری‌ سنندج‌، در ابتدای‌ راه‌ آسفالت‌ بانه-مهاباد قرار گرفته‌ است. شهرستان‌ بانه‌ دارای‌ چهار شهر بانه‌، آرمرده‌، بوئین‌ و كانی‌ سور است‌ و جمعیت‌ آن‌ حدود 119332 نفر برآورد شده‌ است.

جمعیت این شهر در سال 1385، برابر با 7,259 نفر بوده است موقعیت ویژه (نزدیکی به مرز عراق) این بخش را به کارهای قاچاق که در نزد مردم عامه به کول کشی مشهور است سوق داده است. کولبران (حمل کنندگان) به کارگران مرزی گفته می‌شود که برای کسب درآمد زندگی خود مجبور به حمل اجناس می‌شوند.

 این کولبران بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه مشغول به کولبری هستند و اگرچه دستمزد ناچیزی می گیرند اما برای گذران زندگی، کالای خارجی را از نقاط غیر رسمی گمرکی وارد می‌کنند.

بیشتر این اجناس عبارتند از تلویزیون، کولر، بخاری، سیگار، لاستیک خوردرو، پوشاک و منسوجات و میانگین سنی این کارگران که هر روز با جان خود و اقتصاد مملکت بازی می کنند هم بین 13 الی 60 سال است.

اما به جز این کولبران، عده ای از مردم بانه و آرمرده در کار تولید صنایع دستی هستند و شالبافی و جولاهی (پارچه بافی) می کنند. شال و پارچه، محبوب ترین جاذبه های دست ساز آرمرده هستند که در کنار کباب (کباب بزنه) این شهر را معروف می کنند.

آثار تاریخی به دست آمده از ناحیه آرمرده بانه نشان می‌دهد كه این منطقه در جریان جنگ‌های ایران و عثمانی شهری آباد و به وسعت آرمرده امروزی بوده است. بناهای این شهر از مصالح محیط پیرامون نظیر چوب و سنگ ساخته شده است. تحقیقات مردم‌شناسی انجام شده نیز مقطع تاریخی درگیری‌های ایران و عثمانی را نشان می‌دهد و این جنگ های كه بین این دو كشور اتفاق افتاده بود باعث شده بود كه قسمت های از این شهر تاریخی از بین برود.