بر اساس آخرین سرشماری مركز آمار ایران در سال 1375 ، استان كردستان 1346 هزار نفر جمعیت دارد كه 4/52 درصد شهری و 6/47 درصد را جمعیت روستایی تشكیل می دهد . تراكم نسبی جمعیت معادل 7/47 نفر در كیلومتر مربع است .
از 1146 هزار نفر جمعیت 6 ساله و بالاتر استان ، 8/76 درصد با سوادند كه این نسبت در مناطق شهری 4/75 درصد و در مناطق روستایی 5/58 درصد می باشد . جمعیت 10 ساله و بالاتر شاغل استان به تعداد 327 هزار نفر كه 32 درصد آن در بخش كشاورزی ، 11 درصد در بخش صنعت و 57 درصد مابقی در بخش خدمات اشتغال دارند .

------------------------------------

با آثار به جای مانده از ادوار كهن بیانگر قدمت و عظمت استان كردستان می باشد كه ذیلا به انها اشاره می شود .
الف – آثار تاریخی قبل از اسلام
  • تپه باستانی زیویه كه در 55 كیلومتری جنوب شرقی شهرستان سقز واقع شده است .
  • غار كرفتو در 72 كیلومتری شهرستان سقز
  • كتیبه تنگیور كه در 25 كیلومتری غرب شهرستان كامیاران واقع شده است كه آثار فوق متعلق به دوران قبل از اسلام بوده و قدمت 2 هزار ساله دارند .

ب – آثار تاریخی بعد از اسلام
  • مسجد دارالاحسان (1227 هـ - ق)
  • مسجد دارالامان كه متعلق به دوران قاجار می باشد و در سنندج واقع شده اند .
  • عمارت آصف الدیوان متعلق به دوران صفویه
  • بقعه باباگرگر در شهرستان قروه و آثار متعدد دیگر

عمده ترین مناسك و مراسم مذهبی استان كردستان به قرار زیر است: 1- مراسم پیر شالیار: یكی از عمده ترین جشن های با شكوه و كم نظیر منطقه است كه به سبب جاذبه هه و ویژگی های منحصر به فرد خود فوق العاده حائز اهمیت است . محل برگزاری این مراسم روستای اورامان و هر ساله در فاصله دهم و چهاردهم بهمن ماه برگزار می گردد . پیر شالیار یك مغ زرتشتی بوده كه نزد كردها از احترام فوق العاده ای برخوردار بوده است .

2- موسیقی و رقص كردی: نوع موسیقی استان كردستان شاد و دل انگیز بوده و به سبب سرور و شادی كه در انسان ایجاد می كند او را به رقص و پایكوبی وا می دارد . كه مشهورترین رقص آن «هه لپه ركی» است كه ریشه در اعتقادات میترائیسم و مهر پرستی دارد .
3- عرفان و تصوف: در استان كردستان دو فرقه عمده تصوف وجود دارد ، 1- طریقه قادریه و 2- طریقه نقشبندیه
  • طریقه قادریه را مریدان شیخ عبدالقادر گیلانی (غوث گیلانی) شامل می شود . پیروان این طریقت درك حقیقت و وصول به حق را در قیل و قال سماع می دانند و با حالت دف زنان سر خود را به حالت خاصی به جلو و عقب برده و به عالم جذبه می روند و هر بیننده ای را شیدای خود می كنند . در استان نزدیك به 60 خانقاه وجود دارد كه هر هفته برنامه ذكر و سماع در آنها برپاست .
  • طریقه نقشبندیه : موسس این طریقه خواجه بزرگ مولانا بهاءالدین محمد نقشبند بخارایی است . مروج این طریقت در كردستان مولانا خالد نقشبندی است . پیروان این طریقت عرفان و وصول به حق و درك حقیقت را در تفكر و سكوت می دانند و بر خلاف طریقت قادریه از قیل و قال و سماع پرهیز می كنند .