واحد دین واندیشه تبیان زنجان-

گفته اند که حیات ملت ها به دو قاعده بزرگ بستگی دارد و یا به عبارت دیگر برای ادامه حیات در مقیاس های مختلف فردی، قومی و قبیله ای و حتی ملی دو مفهوم خودنمایی می کند. یکی افتخار به گذشته و دوم امید به آینده.

افتخار به گذشته :

بدیهی است که تمام اقوام و ملل به عناوین و گونه های مختلف سعی دارند به گذشته خود افتخار نموده و ببالند و این بالندگی را در طول تاریخ به رخ این و آن کشیده و در مقابل سایر جوامع و ملل به آن افتخار کنند و حتی در بعضی جوامع دیده شده است که حتی شکست های خود را نادیده گرفته اند و با توسعه موفقیت ها (هرچند کم یا مقطعی) سعی در پوشاندن شکست ها داشته اند تا جایی که مقام معظم رهبری عزیز می فرمایند: گزارش های خوب جنگ های ملی و میهنی یکی از گویاترین بخش های تاریخ هر ملت محسوب می شود بسیاری از آثار بزرگ هنری دنیا برروی قهرمانی ملت ها متمرکز شده اند، حتی آنجایی که شکست خورده اند.

امید به آینده :

تحقیقا همه زمامداران و فلاسفه براین باورند که توسعه و پیشرفت و خیلی از مفاهیم روانگرای توسعه زا مدیون امید به آینده است و اگر هر جامعه و ملتی از امید به آینده برحذر داشته شود و اصولاً آن فرد یا قوم و جامعه امیدی به آینده نداشته باشد پوچی گرایی و نیهیلیسم توسعه نیافته و آن جامعه محکوم به شکست است. نیهیلیسم، مفهومی است که جدا از دلالت های فلسفی و پیچیدگی های نظری اش، در تجربه روزمره و شخصی افراد نیزمعنادار به بیان ساده. و همان طور که نیچه اظهار می کند. می توان نیهیلیسم را بی ارزش شدن ارزش ها تعریف کرد.

دین مبین اسلام در دو موضوع عمده در مقابل این پدیده (پوچی گرایی و نیهیلیسم) قد علم نموده و برخورد کرده است.

قیامت :

اعتقاد به قیامت ومعاد تقریباً دراکثر دین هایی که انسان ها از اول خلقت تا حالابا آن سروکار داشتند هرچند با اختلافاتی همواره در میان مردم رایج بوده و اکثریت معتقدند که یک روزی همه مردگان زنده خواهند شد و در آنجا دیگر پس از پشت سرگذاشتن یک زندگی توام با رنج و زحمت به رفاه و آسایش مطلق روی خواهند آورد.

در قرآن نیز که کتاب دین اسلام می باشد با دید ویژه ای بر این مطلب نگریسته شده و از میان همه نظریات راجع به معاد، معاد جسمانی و روحانی پذیرفته گشته، فرارسیدن قیامت و برانگیخته شدن تمام انسان ها، چنان مورد توجه و قطعی بیان گردیده که امکان هرگونه شک و تردیدی را از بین برده و آن را وعده ای تخلف ناپذیر خوانده. دراین کتاب، معاد در دو مرحله مورد بررسی و تبیین قرارگرفته که یکی امکان وقوع معاد است و دیگری دلیل های وقوع معاد، که به طور خلاصه به بیان هر کدام از موارد یاد شده می پردازیم.

انتظار :

موعود باوری و اعتقاد به مهدویت، اعتقادی بسیار غنی که درتاریخ اسلام جایگاهی خاص و بس رفیع دارد و اثر بخشی خود را درحوادث مختلفی نشان داده است. یکی از حوادثی که این اعتقاد درآن نقش اساسی داشته است همان قیام ملت ایران به رهبری امام خمینی رحمه الله علیه می باشد.

انقلاب ما در راه آن هدفی که امام زمان برای تامین آن هدف مبعوث می شود و ظاهر می شود یک مقدمه لازم و یک گام بزرگ بوده. ما اگر این گام را برنمی داشتیم. یقیناً ظهور ولی عصر (صلوات علیه وعجل الله تعالی فرجه الشریف) به عقب می افتاد.

مقام معظم رهبری دراین خصوص می فرمایند: شما مردم ایران و شما مادران شهید داده و پدران داغدار و افرادی که در طول این مبارزه زحمت کشیدند بدانید؛ شما ای امام بزرگوار امت بدانید:(که بهتر از همه ما می دانید)

شما موجب پیشرفت حرکت انسانیت به سوی سر منزل تاریخ و موجب تسریع در ظهور ولیعصر (صلوات علیه) شدید. شما یک قدم این بار را به منزل نزدیکتر کردید. با این انقلاب که مانع را که همان دستگاه و نظام پلید ظلم دراین گوشه دنیا بود و سرطان بسیار خطرناک و موذی و آزار دهنده ای بود این را کندید و قلع و قمع کردید.

جمهوری اسلامی نتیجه برداشت صحیح از اعتقاد به امام زمان و الگوی کوچکی برای آن حکومت عظیم جهانی است.

همه خصوصیاتی که در ظهور مهدی(ع) هست در یک مقیاس کوچک در انقلاب اسلامی ملت ایران هم هست. در آنجا هم مخاطب حضرت بقیه الله همه مردم عالمند؛ یعنی در آن لحظه ای که به خانه کعبه پشت می دهد و تکیه می کند و دعوت خود را با صدای بلند فریاد می کند. صدا می زند (یا اهل العالم؛ انقلاب اسلامی ما هم از آغاز اعلام کرد که مخصوص یک ملت و یک قوم و یک کشور نیست. همچنانی که آن بزرگوار با همه قدرت های بزرگ جهان ستیزه می کند و در می افتد. انقلاب ما هم با دست خالی و فقط با تکیه به نیروی ایمان با همه قدرت های عظیم جهانی مقابل شد. همان طوری که ظهور حضرت مهدی هم حساب های مادی و معمولی را به هم می ریزد. انقلاب ما هم همه حساب ها را به هم ریخت.

جنگ یکی از حوادث حساس است که بر ضد این انقلاب تحمیل شد، آحاد ملت ایران، برای دفاع از دین و تمامیت ارضی خود، وارد عمل شدند و مقطعی حساس و در عین حال بسیار درخشان در تاریخ این انقلاب عظیم به وجود آوردند که از این مقطع به دوران دفاع مقدس یاد می شود.

هشت سال دفاع مقدس، دارای ابعاد و زوایای گوناگونی می باشد که با بررسی هر یک از این ابعاد، درمی یابیم فرهنگ های ناب و ارزشمند دینی را در درون خود جای داده است.

یکی از زوایای بسیار ارزشمند دوران دفاع مقدس همان اعتقاد به مهدی موعود به عنوان منجی عالم بشریت است (انتظار) که در دوران دفاع مقدس، جلوه خاصی یافت و درخشان تر از گذشته خود را در عرصه نظام اجتماعی و سیاسی و دفاعی مطرح نمود. و همچنین دفاع مقدس در ترویج اعتقاد به مهدویت نیز ایفاء نقش نموده و توانست در توسعه آن نقشی اساسی داشته باشد.

اعتقاد به مهدی موعود در به وجود آمدن فرهنگ دفاعی نقش اساسی داشت که موجب گردید همین فرهنگ دفاعی سرشار از قداست شده و در روح و روان یک یک افراد مدافع نظام اسلامی و اسلامیت ریشه بدواند. همان گونه که می دانیم اولین ابزار قدرت و توان انقلاب در مقابله با تجاوز ارتش بعث عراق پیدایش فرهنگ دفاعی است که به افراد توانایی می بخشید تا با دست خالی در مقابل دشمن تا دندان مسلح ایستادگی کنند.

 با توجه به معنای فرهنگ که عبارت است از مجموعه آداب و رسوم آیا می توان بیان کرد که اعتقاد به مهدویت را که اکنون تبدیل به فرهنگ شیعه و شیعیان شده است و به معنای مجموعه ای از دانش ها، آداب و علوم مربوط به حضرت بقیه الله (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد از فرهنگ دفاع مجزا نمود؟

اعتقاد به مهدویت، به مجموعه ای از نگرش ها و ارزش ها و هنجارهای مربوط به ظهور موعود از سلاله پاک پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) اطلاق می شود. طبق آیه شریف۵۰۱ سوره انبیاء این اعتقاد قدمتی دیرینه دارد و همه ادیان الهی به ظهور یک منجی بشارت داده اند؛ ولی در دین اسلام به واسطه تعالیم قرآن کریم و بیانات پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(علیهم السلام) و همچنین مجاهدت علمی و فرهنگی علمای شیعه، ابعاد این اعتقاد، بیشتر آشکار شد.

با نگاهی دقیق به جنگ تحمیلی می فهمیم که این جنگ را اعتقادی همراهی می کرد که در پیروزی آن بسیار موثر بود و آن اعتقاد به حکومت جهانی حضرت ولی عصر بود که با روح یکایک رزمندگان عجین شده بود و تبدیل به جهادی عظیم شده بود. این جهاد عظیم با اعتقاد به مهدویت و استکبارستیزی، متاثر از قیام امام حسین و مهدی موعود کاملاهمراه بود نمودهای اعتقاد به مهدویت در مبانی زیر خودنمایی می کند:

-اعتقاد به امام امت به عنوان نایب برحق آقا امام زمان که فرمانش نافذ و حکمش حکم حضرت ولی عصر بوده و حکم آن حضرت حکم خداست. رزمندگان ما در طول هشت سال دفاع مقدس، انتظار و اعتقاد به امام عصر(عج) را با پیروی از ولایت مطلقه فقیه، در عمل و بسیار ملموس به ما نشان دادند.

 آنها، چون واقعا اعتقاد داشتند که راهشان و هدفشان و مکتبشان اسلامی و مهدوی است مشتاقانه وارد جبهه های جنگ می شدند آنان عشق به امام راحل را در راستای عشق به اما عصر(عج) می دانستند. آنان معتقد بودند هر عشق به امام زمان(عج) به کار آنان نمی آید و اگر امام راحل حرفی می زد و دستوری صادر می کرد دوستدارانش به هر قیمتی که بود، خواسته آن بزرگوار را اطاعت می کردند. چون واقعا درک کرده بودند که خواسته امام راحل در راستای خواسته امام عصر(عج) می باشد.

ادامه دارد ....

 سردار فقید احمد سوداگر

  گرد آوری: گروه دین و اندیشه سایت تبیان زنجان
http://www.tebyan-zn.ir/Religion_Thoughts.html

پی نوشت ها

۱- در مکتب جمعه ص ۲۰۲، ۲۰۱، ۶/۴/۹۵

۲- خطبه های نماز جمعه رسالت ۱۲/۱/۷۶

۳- در مکتب جمعه ص ۲۵۰، ۲۹/۳/۰۶

۴- این حدیث را همه چهارده معصوم بیان کرده اند و در مکتب عامه و مصادر شیعی آمده است. (یملاالارض قسطا و عدلاکما ملئت ظلما و جورا)

۵- رحیم کارگر (انتظار و انقلاب) فصلنامه انتظار، سال اول شماره دوم ص ۱۴۶- ۱۲۶

۶- مسعود پورسید آقایی، تاریخ عصر غیبت، قم انتشارات حضور ۹۷۳۱ ش، ص ۳۷۶

۷- مرتضی نائینی (جان و جانان، فصلنامه انتظار موعود، سال اول، شماره دوم ۰۸۳۱، ص ۱۹ و ۰۶

۸- خبرنامه همایش دکترین مهدویت شماره هشتم، ص ۶۱

۹- محمدباقر حیدری کاشانی، نسل طوفان، قم، زلال کوثر، چاپ دوم ۶۸۳۱ ش، ص ۳۸ (به نقل از لایه های پنهان جنگ)

۰۱- ویژه نامه حماسه فتح خرمشهر ص ۷۲ (به نقل از لایه های پنهان جنگ)

۱۱- ماهنامه فرهنگی اجتماعی فکه، ش ۸۳، ص ۱