در جستجوي آب فضايي
پنج شنبه 2 شهریور 1391 11:19 PM
اين روزها دانشمندان به دنبال سرچشمه اين ماده حياتي در منظومه شمسي هستند. شايد يافتن تاريخچه دقيق پديد آمدن آب بتواند كليد حل بسياري از مشكلات بشر امروز باشد.
آنها همچنين ستاره‌هاي دنباله‌دار و شهاب سنگ‌هاي كربني را يكي قلمداد كرده و آنها را منابع اصلي عناصر فرار زمين و احتمالا مواد ارگانيك در آغاز خلقت معرفي مي‌كردند.
منظور از عناصر فرار هيدروژن، نيتروژن و كربن است. در علم نجوم، مواد فرار گروهي از عناصر و تركيبات شيميايي هستند كه نقطه جوش كمي دارند. تركيب اين مواد باعث شكل‌گيري اتمسفر زمين و قشر ماه شده است.
تعيين مبدأ اصلي اين مواد فرار بسيار حياتي و مهم است چراكه دانشمندان از اين طريق مي‌توانند منشأ اصلي آب و حيات را روي كره زمين مشخص كنند.
موسسه علمي كارنجي يك دپارتمان علمي پژوهشي در واشنگتن است، اين دپارتمان در زمينه مغناطيس زمين تحقيقات گسترده‌اي را انجام داده، اما اين دپارتمان اخيرا شروع به تحقيق درباره آب‌هاي يخ‌زده‌اي كرده كه در سال‌هاي آغازين پيدايش منظومه شمسي در سراسر اين منظومه پراكنده بوده‌اند.
تيم تحقيقاتي الكساندر مسووليت اين كار را به عهده گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد احتمالا آب‌هاي يخ‌زده منظومه شمسي از مواد اوليه تشكيل‌دهنده زمين نبوده‌اند.
در حال حاضر آنها شاهد حضور يخ‌هاي منظومه شمسي ستاره‌هاي دنباله‌دار و شهاب سنگ‌هاي كربني هستند.
يافته‌هاي تيم تحقيقاتي الكساندر با بيشتر فرضيات غالب درباره ارتباط ميان ستاره‌هاي دنباله‌دار و شهابسنگ‌ها، تناقضات عمده‌اي دارد.
اين تحقيقات حاكي از آن است كه شهاب سنگ‌ها و والدين آنها يعني سياره‌هاي كوچك بين مريخ و مشتري، به احتمال زياد منابع اصلي تشكيل آب در كره زمين بوده‌اند.
با در نظر داشتن نسبت معين هيدروژن به ايزوتوپ سنگين آن دوتريم كه در آب يخ‌زده (H2O) موجود است، دانشمندان مي‌توانند فاصله نسبي خورشيد را از اجرام ظاهرا مجهولي كه حاوي مواد تشكيل‌دهنده آب بوده‌اند، تخمين بزنند.
اجرام آسماني كه در مسافتي دورتر شكل گرفته‌اند، به احتمال زياد در يخ‌شان دوتريم سنگين‌تري وجود داشته، اما اجرام آسماني كه در همان محدوده نسبي شكل گرفته‌اند، به احتمال زياد بايد حاوي تركيبات هيدروژني با ايزوتوپ‌هاي مشابه بوده باشند.
بنابراين با مقايسه محتويات دوتريمي آب در شهابسنگ‌هاي كربني و ستاره‌هاي دنباله‌دار اين احتمال وجود دارد كه دانشمندان بتوانند محدوده شكل‌گيري آنها را در منظومه شمسي مشخص كنند.
پيشتر عنوان شده كه هم شهاب سنگ‌هاي كربني و هم ستاره‌هاي دنباله‌دار احتمالا در آن سوي سياره مشتري شكل گرفته‌اند.
احتمالات زيادي هم مطرح شد مبني بر آن كه اين دو در حاشيه منظومه شمسي شكل گرفته‌اند، اما اگر اين فرضيات درست بود، آن‌گاه بايد يخ پيدا شده در ستاره‌هاي دنباله‌دار و بقاياي يخي كه به شكل سيليكات هيدراته (مثل رس) در شهاب سنگ‌هاي كربني حفظ شده‌اند، هر دو تركيبات ايزوتوپي مشابهي داشتند در حالي كه تيم الكساندر اين مورد را رد مي‌كند.
اين تيم تحقيقاتي نمونه‌هايي از 85 شهاب سنگ كربني را مورد آزمايش قرار داد و توانست نشان دهد كه شهاب سنگ‌هاي كربني درست در همان محدوده‌اي از منظومه شمسي كه ستاره‌هاي دنباله‌دار شكل گرفته‌اند، پديد نيامده‌اند.
چرا كه در شهاب سنگ‌هاي كربني دوتريم بسيار سبك‌تري وجود دارد. اگر اين طور باشد اين نتيجه كاملا با دو مدل غالب و پيش‌فرضي كه چگونگي پيدايش منظومه شمسي را تشريح كرده‌اند، تناقض دارد.
منبع: sciencedaily
