نه نرمی و نه خشونت!

مباحث نوین روان شناسی بر ضرورت تربیت سالم كودكان در سال های نخستین طفولیت تاكید نموده است ، چرا كه پایه های شخصیت آنان در سال های نخستین عمرشان ، پی ریزی می شود و هم چنان در شخصیت آینده ی آن ها و فعالیتشان موثر است . این تاثیر مهم در روان كودكان ، از خانه و خانواده ، نشات می گیرد و در تمام زوایای رشد كودك مشاهده می گردد به ویژه اثر آن را می توان در ناحیه ی انفعالی و اجتماعی او مشاهده كرد . بنابراین ، مسئولیت خانواده ، بسیار مهم و خطیر خواهد بود . ضروری است كه فرزندانمان را از خردسالی بر رفتار و كردارهای خوب از جمله راستگویی، دوستی با دیگران ، وفاداری و دیگر صفات متعالی كه بشریت با آن ها شكوفا و سعادتمند می گردد ، رشد دهیم . در مباحث روان شناسی ، تاكید شده است كه وجدان و ضمیر شخص و شیوه ی زندگی او و اندیشه اش درباره ی خودش و تمام عادات او ، در كودكی ، پی ریزی شده است . بنابراین مسئولیت بزرگی به عهده ی والدین است كه كودكان خود را در سنین پائین عمرشان ، تربیتی سالم و صحیح ، بنمایند . همچنین لازم است بر آنها كه عادات و كردارهای نیكو و اخلاق كریم را در فرزندان خود رشد دهند تا بتوان شخصیت آینده ی آنان را ساخت .

تربیت انحرافی كودك :

خطرناك ترین چیزی كه كودك از پدر و مادر خود به دست می آورد ، تربیت انحرافی است ، چرا كه باعث می شود او زیان ببیند و او را به سوی انحراف و گرایش به انجام دادن جنایت و تجاوز به حقوق دیگران ، سوق می دهد. روان شناسان ، ریشه و علل پیدایش اضطراب ها را بررسی نموده ، مشاهده كردند كه علل و عوامل آنها به كودكی نخستین و اولیه ، یعنی در سنین پنج تا شش سالگی كه آنها در كنار خانواده ی خود می گذرانند و قبل از رفتن به مدرسه ، باز می گردد .  بنابراین علائم و صفاتی كه یك فرد عصبی و منحرف ، دارا می باشد ، چیزی جز اقتدار و استمرار صفاتی كه در سنین خردسالی اولیه در او به وجود آمده باشد ،‌نیست . اگر بخواهیم به خوبی و به طور صحیح از سلامتی افراد بزرگ آگاه شویم ، الزاماً باید از وضع و حال آنان در زمان كودكی نخستین آنها مطلع گردیم ، چرا كه آگاهی از وضع حاضر ممكن نیست ، مگر این كه در پرتو وضع گذشته آن را جست و جو كرد .

شیوه های تربیت سالم :

اما شیوه های تربیت صحیح و سالمی كه پدران و مادران باید در پرتو آنها ، كودكان خود را رشد و تربیت دهند ، عبارتند از :

1 . دوری از قساوت و خشونت : روان شناسان بر ضرورت دوری كردن از قساوت و زور در تربیت كودكان ، تاكید كرده اند ، زیرا كه برای آنان زیان های بسیاری در برخواهد داشت .سنگدلی والدین ،‌باعث می گردد تا در آسایش اجتماعی كودك ، تاثیر كند و موجب می شود تا او ، والدین خود را منشا شكنجه و درد مشاهده نماید و همین امر باعث می شود تا اعتماد او به خود و دیگران كاهش یابد .حتی این مسئله اهمیت دارد که کودک با دیدن خشونت در  پدر و مادر خویش آن را به آسانی فرا گرفته و در  بزرگسالی ، در برخورد با  مسائل مختلف محیطی آن را بروز دهد.

«دكتر فاخر» می گوید : « سنگدلی و خشونت ، كودك را از عاطفه و محبت كه حق طبیعی او به شمار می آید ، محروم می سازد . به طور طبیعی ، انسان ، فطرتاً نیازمند محبت و عاطفه ،‌آفریده شده است . بنابراین ، هر كس نتواند این دو نیاز را به دست آورد ، احساس كمبود خواهد كرد و دو چیز را از دست خواهد داد : 1 . تعادل و توازن عقل، 2 . آرامش عاطفی .

آمار به دست آمده ، نشان دهنده ی شمار زیادی از مجرمین است كه عاقبت آنان به طفولیتشان باز می گردد زیرا در خانواده هایی پرورش یافته اند كه قساوت و خشونت ، به عنوان یك قانون در آنجا حاكم بوده و تنها از وسیله ی زدن و آزار ، در تربیت ، استفاده می شده است .» تو سری زدن و سركوب ، راه صحیح تربیت نیست ، زیرا کودک سعی می کند عزت سرکوب شده را در رفتار های نا مناسب برجسته سازد.

2 . اجتناب از نرمی بیش از حد : همان طور كه خشونت در تربیت كودك یك عامل منفی است ، نرم خویی افراطی بعضی از والدین در تربیت فرزندان نیز خطری كمتر از خشونت ندارد . زیرا كودك چون دیگران ، نیاز به كسی دارد كه راه راست و درست را از طریق نادرست به او نشان داده و تبیین نماید . بنابراین بایستی اگر كودك كار نیكی انجام دهد ، او را ستایش كرده و اگر كار زشت و خلافی انجام دهد ، او را سرزنش و توبیخ نمود . اما نرم خویی بیش از حد و چشم پوشی از اشتباهات و گناهان كودك ، باعث می شود تا بر ارتكاب گناه و كارهای زشت ، عادت كند و در پستی و رذائل اخلاقی فرو رود . لذا سزاست که والدین گاه با قاطعیت او را از عیوب اخلاقی منع کنند که البته این گوشزد کردن ، خود اسلوب های مفید خاص را می طلبد.

3 . عادت دادن به رفتار نیك : بر والدین لازم است كه در روح كودكان خود ، عادات و صفات نیكو كه در یك شخصیت سالم و نیرومند وجود دارد را پرورش دهند.  پرورش دادن به معنی گفتن و رها کردن نیست بلکه به معنای خود عمل کردن ، متذکر شدن، تکرار کردن ، و تشویق کردن است. . از میان این عادات و صفات ، می توان به موارد زیر اشاره كرد :

الف : دوری كردن از بی باكی  ب : دور كردن از غرور   ج : دور كردن از بی ارادگی   د : پایداری در مقابل بحران ها و گرفتاری ها   هـ : پیروز شدن بر كشمكش های روحی و روانی و حل كردن مشكلات زندگی او به طور مثبت و صحیح كه بر اساس تفكر و منطق صحیح باشد. پرورش صفات و عادات نیك و اخلاق كریم در روح كودك ، در آینده ای نزدیك برای او ، شخصیتی متكامل و ارزشمند را محقق می سازد كه در آن هیچ گونه انحرافی مشاهده نخواهد شد .