بانک مقالات زراعت و باغبانی

خشکي و شوري دو تنش محيطي مهم در محدود کردن عملکرد گياهان زراعي در مناطق خشک و نيمه خشک است. تنش خشكي يكي از عوامل كاهش عملكرد و درصد دانه و روغن در كلزاست. كارآيي مصرف آب ارقام كلزا در پاسخ به محدوديت آبي در دو سال زراعي 84-83 و 85-84 مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور آزمايشي در قالب طرح كرت هاي خرد شده بر پايه بلوك هاي كامل تصادفي و در سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي طرق (طول و عرض جغرافيايي 59^o 38’ 14’’ E و (36^o 13’ 12’’ N  مشهد در استان خراسان رضوي اجرا شد. كه در آن چهار سطح تامين نياز آبي شامل 100 (شاهد)، 80، 65، 50 درصد نياز آبي كلزا در كرت هاي اصلي و چهار رقم كلزا (زرفام، اكاپي، اس ال ام 046 و ليكورد) در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. ميانگين كارآيي مصرف آب به ازاي ماده خشك در شرايط شاهد در همه ارقام، 78/2 گرم بر كيلو گرم با مصرف 3500 متر مكعب در هكتار آب مورد نياز گياه مشاهده شد. در تيمار تنش شديد (50 درصد تامين نياز آبي) اين كارآيي به ميزان 13/6 گرم بر كيلو گرم و در شرايط نياز آبي 1750 متر مكعب در هكتار تامين آب مورد نياز گياه بود. بيشترين كارآيي مصرف آب مربوط به رقم اس ال ام 046 در تيمار 50 درصد تامين نياز آبي و به ميزان 20/8 گرم بر كيلو گرم بود. كمترين كارآيي مربوط به رقم اس ال ام 046 و درتيمار 100 درصد تامين نياز آبي (شاهد) به ميزان 53/1 گرم بر كيلوگرم بدست آمد. نتايج نشان داد كه با افزايش تنش خشكي، كارآيي مصرف آب در توليد ماده خشک كلزا به طور معني داري بيشتر شد. كارآيي مصرف آب در توليد روغن کلزا در تيمار 65 درصد تامين نياز آبي و در رقم زرفام بيشترين مقدار و در تيمار 100 درصد تامين نياز آبي و رقم ليكورد كمترين مقدار را داشت. بنابراين، كارآيي مصرف آب براي توليد ماده خشك در شرايط محدوديت آبي افزايش يافت اما اين كارآيي براي توليد روغن دچار كاهش گرديد. اين موضوع نشان داد كه ارقام كلزا هر چند كه درشرايط تنش خشكي مي توانند از كارآيي مصرف آب بالاتري براي توليد ماده خشك برخوردار باشند اما اين توانايي در تبديل ماده خشك توليدي به روغن كاهش مي يابد.

 نسخه قابل چاپ