پاسخ به:مقالات منابع طبیعی
پنج شنبه 8 تیر 1391 11:03 AM
22 : پژوهش و سازندگي زمستان 1386; 20(4 (پي آيند 77) در منابع طبيعي):169-179. |
بررسي دماي سطح زمين در ارتباط با پوشش گياهي و توسعه شهري با استفاده از سنجش از دور و سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي در مناطق بياباني، مطالعه موردي: منطقه يزد- اشكذر |
دشتكيان كاظم*,دهقاني تفتي محمدعلي |
* مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان يزد |
رشد سريع جمعيت، توسعه شهرها، آلودگي محيط زيست، تغيير شرايط اقليمي، پديده وارونگي هوا و مهدود از يك طرف و فعاليت هاي زيست محيطي مانند ايجاد فضاي سبز و بيابان زدايي از طرف ديگر از جمله عواملي هستند كه بر كيفيت محيط زيست انسان تاثير مي گذارند. دماي هوا و دماي سطحي زمين شاخص هايي هستند كه اهميت آنها رو به افزايش است. مطالعه حاضر در مساحتي حدود 56273 هكتار در محدوده شهرهاي يزد، زارچ و اشكذر و با بهره گيري از تكنيك هاي سنجش از دور و سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي انجام شد. از آنجاييكه ايستگاه هاي هواشناسي فقط اطلاعات دما را براي نقاطي خاص اندازه مي گيرند، با استفاده از تصاوير ماهواره لندست 7 و با استفاده از روش هاي مختلف (روش پيشنهادي براي شهر سئول، روش دفتر علوم لندست و روش تجربي پيشنهادي) دماي سطح زمين تعيين گرديد. آنگاه دماي محاسباتي هر يك از روش ها با يكديگر و با دماي اندازه گيري شده ايستگاه هاي هواشناسي با استفاده از آزمون T جفت شده با هم مقايسه گرديد. روش دفتر علوم لندست و روش پيشنهادي اختلاف معني داري با آمار ايستگاه ها نداشتند و روش مناسبي براي محاسبه دماي سطح زمين در اين منطقه مي باشند. با توجه به نتايج ميانگين وزني دما براي شن زار، دشت سر اپانداژ، دشت رسي، تاغزار، تاسيسات شهري، سطوح آسفالت شده و پوشش گياهي به ترتيب برابر با 28.7, 28.9, 29.8, 30.0, 30.5, 30.9 و 27.3 درجه سانتيگراد بود. اين دماها متعلق به ساعت 10 صبح 19 تيرماه 1381 بودند. در اين منطقه اراضي باير و در راس آن شن زارها داراي بيشترين دما و اراضي كشاورزي و باغي داراي كمترين دما هستند و اين به خاطر رطوبت نسبي موجود در خاك و ميزان پوشش گياهي سطح زمين است. همبستگي بسيار زياد بين شاخص پوشش گياهي (NDVI) و دماي سطح زمين وجود داشت (r=0.99). دماي تاسيسات شهري و كارخانه ها نسبتا پايين و ضريب تغييرات آن بيشترين مقدار را داشت كه علت آن مي تواند آلودگي هوا، بياباني بودن و تفاوت بين توان تشعشعي اجسام باشد. علاوه بر تاثير به سزاي ميزان پوشش گياهي بر دماي محيط، نحوه پراكنش آن نيز با اهميت است. به مديران محيط شهري توصيه مي گردد علاوه بر موارد فوق در گسترش افقي شهرها، جهت گسترش شهر را با توجه به دماي سطح زمين در اراضي باير اطراف شهر در نظر بگيرند و شهر را در جهتي توسعه دهند كه قبل از توسعه نيز دماي سطحي آن مناطق پايين تر باشد. |
كليد واژه: |
نسخه قابل چاپ |