مقالات بیابان

افزايش وقوع سيل ها با شدت هاي بالا و افزايش فراواني وقوع آنها در چند سال گذشته بحث هاي جديدي را در رابطه با اجزاي رگبارهاي كوتاه مدت تغييرات شدت بارندگي در چند سال اخير مطرح نموده است. آمار و اطلاعات شدت بارندگي از رقومي كردن گرافهاي بارانگاري و از طريق اسكن كردن گراف هاي بارندگي ايستگاه تبريز كه هفتگي و ماهانه بودند انجام پذيرفت. مقادير هر بارندگي با گام هاي زماني ده دقيقه اي استخراج شده است. كليه آزمونهاي آماري شامل آزمون آماري قبولي داده ها، استقلال داده ها، همگني و تجانس داده ها و ... انجام شد. مطالعات مشخص نمود كه از 5 توزيع انتخاب شده، توزيع گاما برازش بهتري در مقايسه با ساير توزيعهاي مورد آزمون نشان داد. معادلات شدت بارندگي ايستگاه تبريز براي دوره بازگشت 100 ساله و 2 ساله بصورت I=²³⁵/(t+0.003)^0.0632 و I=⁵⁵²/(t+29.639)^0.930 محاسبه و پيشنهاد شده است كه در آن t بر حسب دقيقه و i بر حسب ميليمتر در ساعت مي باشد. بررسي ها نشان داد كه در تمامي سالهاي مورد مطالعه در شهر تبريز بارندگي 10، 20، 30، 40، 50، 60، 90، 120 و 150دقيقه اي نازل شده است. بيشترين اختلاف شدت بارندگي در مدت 540 دقيقه و دوره بازگشت 2 ساله با 74% ميليمتر مشاهده گرديد كه با توجه به مقادير بارندگي در تبريز قابل توجه نمي باشد. بيشترين مقادير شدت بارندگي در تداوم 10 دقيقه براي دوره بازگشت 2 ساله 21.09 ميليمتر و براي دوره بازگشت 100 ساله 58.71 ميليمتر است. براي مدتهاي بيشتر از 10 دقيقه اين مقادير مرتبا كاهش مي يابد بطوريكه در 9 ساعت كمترين مقادير شدت بارندگي در تمامي دوره هاي بازگشت مشاهده مي‌شود. بررسي مقايسه مقادير شدت بارندگي در مدتهاي مختلف مشخص نمود كه سه تداوم 10، 20 و 30 دقيقه شدت بارندگي 5 ساله اخير بيشتر از متوسط بلند مدت آن بوده است. در حاليكه حداكثر شدت بارندگي در ساير مدتها كماكان در 5 سال اخير از بلند مدت مشابه آن كمتر اندازه گيري شده است. همين شرايط براي 10 سال اخير صادق بوده است و عملا مشخص شد كه در 5 و 10 سال اخير شدت بارندگي در مقايسه با بلند مدت تغييرات معني داري داشته است اما اينكه بتوان اين موضوع را به تغيير اقليم ربط داد نياز به آمارهاي بلند مدت دارتري نياز است كه در آينده بايستي مورد توجه قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ