مقالات بیابان

خشكسالي به عنوان يكي از بزرگترين بلاياي طبيعي محسوب مي شود كه تاثير آن بر جوامع بشري بيشتر از ساير بلاياي طبيعي مي باشد. براي بررسي خشكسالي ها چندين نمايه خشكسالي هواشناسي وجود دارد. اگر چه هيچكدام از نمايه ها برتري مطلق نسبت به ساير نمايه ها در همه شرايط ندارند اما از آنجا كه هر يك از نمايه ها براي اهداف معيني سنتز شده اند، بررسي خشكسالي با آنها ممكن است به جوابهاي متعددي مبني بر وجود يا عدم وجود خشكسالي منتج شود و لذا بعضي از آنها براي محيط ها و كاربردهاي خاص بهتر هستند.
در اين مقاله نمايه هاي عدد (Z-Score) Z، درصد نرمال بارندگي (PNPI)، دهكهاي بارندگي (DPI)، ناهنجاري بارش (RAI) و بارش استاندارد (SPI) حوزه آبخيز درياچه هاي بختگان، طشك و مهارلو مورد ارزيابي قرار گرفت. براي اين منظور ابتدا محاسبه نمايه هاي مذكور با استفاده از آمار ماهانه بارندگي در يك دوره آماري 30 ساله (1349-78) مربوط به 8 ايستگاه هواشناسي واقع در حوزه آبخيز درياچه هاي بختگان، طشك و مهارلو در مقايسه هاي زماني 1، 3، 6، 9 و 12 ماهه انجام شد. سپس نمايه ها از مقياس ماهانه به واحد مشترك سالانه تبديل گرديدند و به منظور انتخاب مناسبترين نمايه از همبستگي بين نمايه ها، كمينه بارندگي در طول دوره آماري و ميانگين و انحراف معيار ضريب همبستگي رتبه اي با نوسانات بارندگي سالانه استفاده شد. نمايه هاي دهكهاي بارندگي و درصد نرمال بارندگي مقارن با سال وقوع كمينه بارندگي رخداد خشكسالي بسيار شديد را در تمام ايستگاه هاي تحت مطالعه گزارش نموده از انحراف معيار كمتر و ميانگين بيشتري به ساير نمايه ها برخوردار هستند به همين دليل كارآيي بيشتري نسبت به ساير نمايه ها براي تعيين خشكسالي هاي هواشناسي دارند.

 نسخه قابل چاپ