مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

خرما يكي از مهمترين اقلام صادرات غير نفتي ايران است كه صادرات آن قدمت طولاني دارد. ايران از نظر صادرات خرما همواره در سطح جهان رتبه اول يا دوم را به خود اختصاص داده است. هدف از اين پژوهش شناسايي و ميزان تاثيرگذاري عوامل موثر بر توسعه صادرات خرما با استفاده از مباني نظري توابع تقاضا و عرضه صادرات، با تكيه بر تكنيكهاي اقتصاد سنجي بوده است. همچنين با محاسبه كششهاي قيمتي و درآمدي، نقش قيمتهاي نسبي، درآمد كشورهاي وارد كننده، نرخ ارز، توليد جهاني خرما و غيره در صادرات اين محصول بررسي شده است. جهت تخمين توابع عرضه و تقاضاي صادرات از سيستم معادلات همزمان و آمار سري زماني سالهاي 1350-82 وزارت جهاد كشاورزي و وزارت بازرگاني استفاده گرديده است. در اين راستا با به كارگيري آزمون ريشه واحد و فيليپس- پرون، همگرايي متغيرها بررسي شده كه نتايج نشان مي دهد متغيرهاي موجود در مدل در دراز مدت با يكديگر ارتباط دارند. الگوي معادلات نيز در دو حالت اوليه و شرايط همگرا تخمين زده شدند.
نتايج حاصل از تخمين نشان مي دهد كه در تابع تقاضاي صادرات خرما،‌ متغيرهاي عرض از مبدا، قيمت نسبي صادرات خرما،‌ نرخ واقعي ارز،‌ ميزان توليد خرما در ساير كشورها،‌ ميزان صادرات خرما و متغير مجازي جنگ معني دار شده اند. در تابع عرضه صادرات خرما نيز متغيرهاي عرض از مبدا، مقدار صادرات، مقدار صادرات تاخيري، قيمت عمده فروشي داخلي، توليد داخلي خرما و ارزش صادرات تاخيري و متغير مجازي جنگ معنيدار شده اند و لذا جزو متغيرهاي تاثيرگذار محسوب مي شوند. در اين بررسي همچنين كشش قيمتي كوتاهمدت تقاضاي صادراتي برابر 0.53- محاسبه گرديد كه كوچكتر از كشش قيمتي دراز مدت (1.18-) است. كشش قيمتي كوتاهمدت براي عرضه صادرات خرما نيز معادل 7.21 براورد شد.

 نسخه قابل چاپ