مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

فلزات سنگين به طور طبيعي در همه خاک ها وجود دارند ولي آلودگي خاک به دليل فعاليت هاي بشري رو به افزايش است. نواحي اطراف معادن به دليل فعاليت هاي حاصل از اکتشاف و استخراج در معرض آلودگي شديد اين عناصر مي باشند. اين تحقيق با هدف ارزيابي وضعيت آلودگي خاک هاي حومه سپاهان شهر به فلزات سرب، روي و کادميم صورت گرفت. در اين تحقيق 100 نمونه خاک به صورت تصادفي در نزديکي معادن و اطراف سپاهان شهر در زميني به وسعت 9000 هکتار برداشت شد. نمونه ها با اسيدنيتريک 4 مولار تيمار شدند و مقدار کل عناصر سرب، روي و کادميم به کمک دستگاه جذب اتمي اندازه گيري شد. نتايج نشان داد که غلظت عناصر سرب و روي در بيشتر اراضي اطراف سپاهان شهر بالاي آستانه خطر (50 پي پي ام و 125 تا 150 پي پي ام به ترتيب براي سرب و روي) مي باشد، ولي غلظت کادميم زير آستانه خطر (5/1 تا 5/2 پي پي ام) مي باشد. اراضي اطراف معادن داراي آلودگي بيشتر و با افزايش فاصله از معدن ميزان آلودگي کاهش مي يابد. لذا لازم است تا توسعه فيزيکي شهر به سوي معادن مربوط و کليه فعاليت هاي کشاورزي، اکتشاف و استخراج معادن با رعايت استانداردهاي مربوطه انجام گرفته تا از افزايش آلودگي بيشتر جلوگيري گردد. نتايج تجزيه و تحليل تغيير نماها نشان داد که مولفه ساختاري وابستگي مکاني بر مولفه تصادفي غالب است و دامنه اين وابستگي مکاني براي هر سه عنصر تقريبا 3/3 کيلومتر مي باشد. با استفاده از کريجينگ معمولي آلودگي خاک ها به اين سه عنصر پهنه بندي شد و نقشه هاي واريانس تخمين کريجينگ در مورد عناصر مورد مطالعه نشان مي دهد که در حاشيه منطقه و فواصل بين نمونه ها که تراکم نمونه برداري کاهش يافته است بيشترين واريانس تخمين وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ