مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

هدايت هيدروليكي اشباع (K_s) يكي از مهمترين ويژگي هاي فيزيكي خاك است. اندازه گيري مستقيم اين ويژگي در خاك، پر زحمت و زمان بر است. توابع انتقالي رگرسيوني روشي براي برآورد خصوصيات خاك از داده هاي زوديافت خاك فراهم مي كند. تجزيه عليت، روش مكمل تجزيه رگرسيوني است و قادر به جداسازي اثرات مستقيم و غير مستقيم متغيرهاي مستقل بر متغير وابسته است. هدف اين پژوهش، تعيين عامل هاي موثر بر هدايت هيدروليكي اشباع خاكهاي شاليزاري با استفاده از رگرسيون خطي چندگانه و جداسازي اثرات مستقيم و غيرمستقيم آنها بر K_s با استفاده از روش تجزيه عليت مي باشد. تعداد 70 نمونه خاك با بافت متوسط تا سنگين از اراضي شاليزاري استان گيلان بعد از برداشت محصول برنج جمع آوري شد. دامنه تغييرات pH بيانگر وضعيت اسيدي متوسط تا خنثي در خاك هاي شاليزاري منطقه مورد مطالعه بود. نتايج نشان داد كه مدل رگرسيوني با متغيرهاي ورودي ميانگين و انحراف معيار هندسي قطر ذرات، درصد رطوبت خاك در نقطه ظرفيت مزرعه و جرم مخصوص ظاهري مي تواند هدايت هيدروليكي اشباع را با دقت خوبي برآورد نمايد R²_adj=0.84) و (RMSE=0.5 بر اساس نتايج تجزيه عليت مشخص شد كه با وجود همبستگي مثبت بين جرم مخصوص ظاهري و هدايت هيدروليكي اشباع، اثر مستقيم جرم مخصوص ظاهري بر K_s منفي است. بيشترين اثر مستقيم خصوصيات خاك بر K_s در خاك هاي شاليزاري از طريق رطوبت حجمي خاك در ظرفيت مزرعه به دست آمد كه نشان دهنده اهميت اين پارامتر در پيش بيني هدايت هيدروليكي اشباع است.

 نسخه قابل چاپ