مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

ارتباط نزديک و متقابلي بين موقعيت ژئومرفيک و نحوه تشکيل و تکامل خاک وجود دارد. چنانچه مطالعات خاک شناسي در ارتباط با سطوح ژئومرفيک انجام پذيرند، درک عميق تري از فرآيندهاي خاک سازي فراهم خواهد گرديد. تحقيق حاضر به منظور مطالعه نحوه تشکيل، ميکرومرفولوژي و کاني شناسي رسي خاک هاي منطقه باستاني جيرفت در سطوح ژئومرفيک مختلف انجام گرفت. رژيم حرارتي و رطوبتي منطقه، به ترتيب، هايپرترميک و اريديک مي باشند. اشکال اراضي مخروط افکنه، پديمنت پوشيده، سطوح حد واسط، دشت آبرفتي و اراضي پست در منطقه شناسايي گرديدند و هر شکل اراضي بر اساس ميزان پايداري، به سطوح ژئومرفيک مختلف تقسيم گرديد. بر روي هر سطح ژئومرفيک، يک خاکرخ شاهد حفر، تشريح و نمونه برداري شد. نمونه هاي خاک تحت آزمايش هاي معمول فيزيکي و شيميايي، کاني شناسي رسي و ميکرومرفولوژي قرار گرفتند. نتايج نشان داد که از پديمنت پوشيده به طرف اراضي پست، ميزان شوري، pH و نسبت جذبي سديم افزايش مي يابند و همچنين رسوبات، ريزبافت تر مي شوند. کاني شناسي بخش رس خاک هاي منطقه مورد مطالعه، حاکي از وجود کاني هاي رسي کلريت، ايليت، پاليگورسکيت، اسمکتيت و کائولينيت مي باشد. به طرف دشت آبرفتي، به علت بالا بودن سطح آب زيرزميني از پايداري پاليگورسکيت کاسته مي شود و اسمکتيت، کاني غالب خاک مي باشد. منشا کاني پاليگورسکيت در سطوح پديمنت پوشيده، حدواسط و دشت آبرفتي، به ترتيب، موروثي، پدوژنيک و آواري مي باشد. بررسي مقاطع نازک، نشان دهنده وجود پوشش و پرشدگي رس در افق هاي Btn و Btk موجود در سطوح پايدار و ناپايدار مي باشد. هم چنين، پوشش و پرشدگي آهک در افق Btk موجود در سطوح پايدار مشاهده گرديد. نتايج تحقيق، نمايان گر نقش مهم ژئومرفولوژي در تغييرپذيري خصوصيات خاک هاي منطقه مطالعاتي مي باشد.

 نسخه قابل چاپ