مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

مقدار مس کل خاک، ضرورتا بيانگر قابليت استفاده مس براي گياه نيست. لذا يافتن عصاره گيرهاي مناسب، به منظور تخمين مس قابل استفاده گياه در خاک در جهت استفاده بهينه از کود حايز اهميت مي باشد. با توجه به اينکه در خاک هاي آهکي ايران، اطلاعات کمي در رابطه با مس قابل استفاده در دسترس است و از آنجا که قابليت استفاده اين عنصر غذايي، معمولا در اين خاک ها کم مي باشد، لذا ارزيابي وضعيت مس قابل استفاده براي گياهان توسط عصاره گيرهاي شيميايي بسيار مهم و ضروري است. در يک آزمايش گلخانه اي، تعداد 19 نمونه خاک (0 تا 30 سانتيمتري) از مناطق مختلف استان فارس با دامنه وسيعي از خصوصيات فيزيکي و شيميايي به منظور تعيين مس قابل استفاده برنج انتخاب گرديد. عصاره گيرهاي مورد نظر عبارت بودند از: مهليچ 3 (MH₃)، اي دي تي ا- کربنات آمونيوم ((AC-EDTA، دي تي پي ا- بي کربنات آمونيوم (AB-DTPA)، اي دي تي ا- استات آمونيوم (AA-EDTA)، دي تي پي ا(DTPA) ، استات آمونيوم ((AA، اسيد کلريدريک (CA)، اي دي تي ا (EDTA) و مهليچ(MH₂) 2  . مس عصاره گيري شده توسط اسيدکلريدريک و استات آمونيوم کمتر از حد تشخيص دستگاه جذب اتمي بودند و بنابراين ناچيز گزارش شد و مقدار مس استخراج شده به وسيله ديگر عصاره گيرها، به ترتيب زير بود: AC-EDTA>AA-EDTA>AB-DTPA>MH₃>EDTA>DTPA>MH₂، اگر چه اين روش ها مقادير متفاوتي مس را از خاک عصاره گيري نمودند ولي همبستگي زيادي بين آنها وجود داشت. معذلک روش اي دي تي ا- کربنات آمونيوم با دي تي پي ا- بي کربنات آمونيوم از ضريب تبيين بالاتري نسبت به ساير روش ها برخوردار بود و معادلات رگرسيوني چند متغيره نشان داد که از بين خصوصيات فيزيکي و شيميايي خاک، ماده آلي بيشترين اثر را بر مقدار مس عصاره گيري شده داشته است و بيشترين ضريب تبيين بين عملکرد دانه و غلظت مس در دانه و شاخسار با روش دي تي پي ا به دست آمد. به علاوه، با وارد کردن خصوصيات خاک، ضريب تبيين افزايش يافت و از ميان خصوصيات فيزيکي و شيميايي خاک هاي مورد مطالعه، ظرفيت تبادل کاتيوني، pH، کربنات کلسيم معادل و درصد رس با وزن خشک شاخسار و عملکردهاي دانه و کاه و کلش همبستگي منفي داشتند. در حاليکه ماده آلي و pH همبستگي مثبت و کربنات کلسيم معادل و ظرفيت تبادل کاتيوني همبستگي منفي با غلظت و جذب مس نشان دادند.

 نسخه قابل چاپ