مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

پژوهش هاي اخير نشان مي دهد در صورتي که از مقادير ميانگين تبخير و تعرق مرجع (ETo) جهت تامين نياز آبي گياه استفاده شود، نياز آبي واقعي گياه تامين نخواهد شد که در اين شرايط ممکن است گياه با تنش آبي روبرو شده و يا بيش از نياز آب دريافت کند. با توجه به تاثير روش محاسبه تبخير و تعرق، دور آبياري و سطح احتمال وقوع بر نياز آبي گياه، محاسبه دقيق تاثير عوامل بالا به عنوان يک موضوع پژوهشي، ضروري به نظر مي رسد. در اين پژوهش با استفاده از آمار و اطلاعات ايستگاه سينوپتيک نوژه همدان مقدار تبخير و تعرق گياه مرجع براي هر روز ژولينوسي از سال در طول دوره آماري (2006-1977) با 5 روش بلاني- کريدل، پنمن (1963)، پنمن- فائو- 24، پنمن- مانتيث و فائو- پنمن- مانتيث محاسبه شد. سپس با به کارگيري ضريب گياهي گندم براي منطقه موردنظر مقادير ETc محصول گندم در طول دوره رشد به منظور بررسي اثر روش هاي بالا در ميزان آب موردنياز گياهان محاسبه گرديد. در اين رابطه تاريخ شروع و خاتمه دوره هاي حداکثر نياز آبي گياه با استفاده از روش ميانگين متحرک استخراج و منحني هاي ميانگين تبخير و تعرق روزانه براي دوره هاي 1 تا 30 روزه حداکثر نياز آبي با احتمال وقوع هاي متفاوت با توجه به تاريخ به دست آمده ترسيم گرديد. نتايج به دست آمده از منحني هاي استخراج شده نشان داد در صورتي كه طراحي سيستم آبياري بر اساس ميانگين ETc گندم (طول دوره 7 روزه) با احتمال وقوع 50 درصد و با روش هاي بلاني-كريدل، فائو- پنمن- مانتيث، پنمن (1963)، پنمن- فائو- 24 و پنمن- مانتيث صورت پذيرد، ظرفيت سيستم جهت تامين آب به ترتيب براي روش هاي بالا حدود 12، 10، 18، 14 و 15 درصد كمتر از حالتي خواهد بود كه احتمال وقوع 75 درصد اعمال شده است. تجزيه و تحليل مقادير نياز آبي گياه در سطوح احتمالاتي بيشتر از 50 درصد نيز بيانگر اين است که با افزايش دوره هاي حداکثر نياز آبي، مقدار ميانگين نياز آبي روزانه کاهش مي يابد. هم چنين براي يک دوره خاص با افزايش سطح احتمالاتي، ميزان ميانگين نياز آبي روزانه گياه نيز افزايش پيدا مي کند.

 نسخه قابل چاپ