بانک مقالات علوم و فنون دریایی

تا چندي پيش براي جلوگيري از خسارات قارچهاي آبي در مراكز تكثير ماهيان از جمله ماهي كپور معمولي (Cyprinus carpio) به طور معمول از داروي ضد قارچ مالاشيت گرين استفاده مي‌شد. تا اينكه اين دارو به عنوان عامل بروز ناهنجاري، ماده‌اي جهش زا، پيش ساز سرطان، آلوده كننده محيطهاي آبي شناخته و مصرف آن ممنوع گرديد. اگرچه هنوز در بسياري ازمراكز تكثير و پرورش آبزيان در ايران از آن استفاده مي شود. يکي از جايگزينهاي شناخته شده براي مالاشيت گرين، پراكسيدهيدروژن (H₂O₂) است؛ به طوري كه آژانس دارو و غذاي آمريکا (FDA) آن را در زمره داروهاي کم ضرر يا با الويت نظارت کم (LPR ) رده بندي كرده است. طي پژوهشي كه براي اولين بار در ايران بر روي ماهي كپور معمولي در مركز تكثير ماهيان استخواني شهيد انصاري رشت انجام شد، دردو سري آزمايش، تيمارهاي پراكسيد هيدروژن با غلظتهاي 500، 750 و 1000mg/L براي تخم كپور معمولي به صورت حمامهاي 10 دقيقه اي اعمال شد. مقايسه با مالاشيت گرين و شاهد (صفر) براي ارزيابي قارچي شدن تخمها و تعيين موثرترين غلظت براي افزايش درصد تفريخ لارو در تيمارهاي مختلف انجام شد. بر اساس نتايج، حمام 10دقيقه اي تخمها در 750mg/L پراکسيدهيدروژن، در دماي 22.5^ocمي تواند موجب كنترل عارضه قارچ زدگي تخمها شود؛ درصد تفريخ نيز در اين غلظت در مقايسه با مالاشيت 5mg/L  تفاوت معنادار و برتري محسوس داشته است. همچنين طي اين دو آزمايش با ميانگين اکسيژن محلول آب 8.05± 0.6 mg/L مشخص شد كه بدون نياز به دستکاري و جابجايي تخمها، حبابهاي ناشي از تجزيه پراكسيد هيدروژن به عنوان عاملي براي حذف فيزيكي پوسته تخمهاي ناسالم، لقاح نيافته و قارچي، كه خود عامل بروز قارچ‌زدگي و تشديد اين عارضه اند، عمل مي‌كنند و آنها را به سطح آب مي فرستند. بنابر نتايج به دست آمده، در شرايط يادشده مي‌توان پراکسيد هيدروژن را به عنوان يك ضد قارچ مؤثر به جاي مالاشيت گرين به کاربرد.

 نسخه قابل چاپ