بانک مقالات علوم محیطی

شهر قم بدليل قرار گرفتن در حاشيه کوير و دسترسي به معادن مرغوب خاک رس مناسب جهت ساخت آجر به عنوان يکي از پرمصرف ترين مصالح ساختماني و همچنين به لحاظ افزايش جمعيت و تقاضاي فزاينده براي مسکن و در نتيجه بهبود وضع اقتصادي و رفاه اجتماعي، داراي کوره هاي آجرپزي فراواني است. بيشترين تعداد کوره هاي آجرپزي و گچ و آهک در بخش جنوب شرقي شهر قم مستقر هستند و تعداد آن ها جمعا 446 کوره و در منطقه جاده کاشان 225 کوره است که در مجموع حدود 95520 مترمکعب در سال سوخت سنگين مصرف مي نمايند.
هدف اصلي اين تحقيق ارايه برنامه مديريت زيست محيطي کوره هاي آجرپزي شهر قم از طريق تعيين ميزان غلظت گازهاي خروجي از آن ها و آسيب هاي زيست محيطي ناشي از مصرف سوخت و برداشت خاک و عملکرد کوره هاي سنتي و هوفمن مي باشد، براي اين منظور تناژ آلوده سازها با محاسبه ميزان مصرف سوخت و تناژ از دست دادن خاک با اندازه گيري وزن هر آجر و اختلاف وزن آن با خاک هم حجم اوليه آن محاسبه شده است . سپس با تعيين مقدار آلاينده ها در 10 ايستگاه و هر ايستگاه 12 نوبت (جمعا 120نمونه از هر کدام) کيفيت هواي تنفسي منطقه و ارتباط با دوري و نزديکي کوره هاي سنتي و هوفمن به دست آمد. آزمايش آلاينده ها در خروجي دودکش هاي کوره هاي سنتي و هوفمن توسط دستگاه DELTA 2000 انجام و مقايسه گرديد.
نتايج اين تحقيق نشان داد که مقدار CO و SO2 توليدي در کوره هاي سنتي به ترتيب 392.5ppm و 469ppm و در کوره هاي هوفمن 278.5ppm و 13.4ppm است. با توجه به نتايج حاصل از اندازه گيري آلاينده ها و مقايسه آن ها با استانداردها و ضوابط زيست محيطي، اين کوره ها آلاينده محيط زيست شناخته شده و فعاليت آن ها مغاير با ضوابط زيست محيطي مي باشد. با تغيير فرايند کوره ها، کنترل سوخت و مشعل، تغيير ترکيب آجر، جايگزيني مواد و اصلاح و بازسازي زمين هاي از بين رفته و دستورات مديريتي پايش و انتخاب محل مناسب مي توان محيط زيست را حفظ کرد.