بانک مقالات علوم محیطی

شناخت ماهيت پيچيده جهان و درک فرآيندها و روابط ميان اجزا آن همواره يکي از اهداف علوم معاصر بوده است. از سويي پيچيدگي جهان در تضاد با سادگي قوانين فيزيکي قرار دارد. در دهه هاي اخير بررسي اين روابط و مطالعه آنها در شکل جديدي از علوم ارايه گرديده است که توانسته ماهيت اين فرايندها را توجيه نمايد. اگر چه درک اين رفتارها منجر به وضع قوانين جديدي نشده است اما ره يافت حاصل از آن مفاهيم فيزيک و رياضيات کلاسيک را به چالش کشيده است. در دهه هاي آخر قرن بيستم مطالعه رفتارهاي غيرخطي و پوياي سيستم ها و نتايج حاصل از آنها در قالب تئوري آشوب و نهايتا پيچيدگي ارايه و منجر به درک عميق تري از قوانين حاکم بر جهان شده است. در اين ميان پيچيدگي بواسطه ارتباط تنگاتنگ با تئوري آشوب، اغلب مفاهيم ارايه شده در اين تئوري را بسط داده و مجموعه حاصل از آن در قالب تئوري پيچيدگي ارايه کرده است. در اين رويکرد، برخلاف پندارهاي پيشين چنين انگاشته مي شود که قوانين يا رفتارهاي ساده مي توانند در بسط و تکرار خود منجر به بروز رفتارهاي بسيار پيچيده شوند. در عين حال رفتارهاي پيچيده در نتيجه تعاملات ميان سيستم پيچيده و محيط پيرامون آن حاصل مي شوند. در مجموعه سيستم هاي موجود سيستم هاي اکولوژيک از اهميت خاصي برخوردارند زيرا عامل مهمي در برقراري و تعادل چرخه حيات محسوب مي گردند. سيستم هاي اکولوژيک بخش عمده اي از طبيعت پيرامون ما را تشکيل مي دهند که شناخت فرآيندها و مکانيسم هاي حاکم و درک ماهيت روابط ميان اجزاي آنها مي تواند رهيافت مناسبي از چگونگي سازوکار سيستم هاي پيچيده فراهم آورد. سيماي سرزمين و به عبارتي ديگر منظر يکي از اين سيستم هاي اکولوژيک به شمار مي رود که با توجه به ويژگي هاي خود قادر است در مقابله با تغييرات پارامترهاي محيطي و اختلالات وارده به آن پاسخ مناسبي ارايه نمايد. شناخت اين فرآيندها مي تواند ره يافت مناسبي از مکانيسم هاي موجود در سيستم هاي اکولوژيک فراهم آورد و در نهايت زمينه مناسبي را براي شناخت عملکرد سيستم هاي پيچيده و در سطحي بالاتر، سيستم هاي زنده و رفتارهاي اجتماعي و سازماني آنها فراهم آورد.

 نسخه قابل چاپ