مقالات مطالعات و پژوهش هاي شهري منطقه اي

متروپل تبريز بزرگترين مجتمع زيستي شمال غرب كشور است كه به لحاظ موقعيت مكاني ويژه، از حوزه نفوذ بسيار وسيعي برخوردار و به سبب مركزيت سياسي، اداري و تمركز فعاليتهاي صنعتي، اقتصادي، دانشگاهي و سطح بالاي تخصص و خدمات، به عنوان قطب جاذب و شهر مسلط نقش ماكروسفالي (بزرگ سري) را در منطقه ايفا نموده است و به همين دليل، به طور مداوم بر گستره فضايي آن افزوده مي شود. اين شهر طي دهه هاي اخير رشدي شتابان، لجام گسيخته و بي قواره داشته و تحولات جمعيتي و كالبدي ناباورانه اي را تجربه كرده است، به طوري كه نوعي شهرسازي ناانديشيده و ناپايدار در آن به وقوع پيوسته است. بر اين اساس، مقاله حاضر با روش تحليلي- اسنادي و با هدف بررسي و ارزيابي ابعاد ناپايداري حاصل از الگوي توسعه ناموزون تبريز بين سال هاي85-1335 به رشته تحرير درآمده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه توسعه و پراکنش فضايي شهر باعث كمبود و گراني زمين و مسكن، تخريب باغ ها و اراضي كشاورزي، فرسودگي و تهي شدن بافت قديم، تنزل اعتبارات فرهنگي و هويت تاريخي شهر، دست اندازي شهر بر روي مناطق ناپايدار و نواحي بالقوه خطرناك، از بين رفتن جنبه هاي زيبايي شناسانه شهر، ظهور و گسترش مناطق حاشيه نشين، ادغام روستاهاي پيرامون و تغيير نقش آنها شده و قابليت هاي زيست- محيطي اين شهر را به مخاطره انداخته است. از سويي، عدم انطباق توسعه فضايي شهر با ظرفيت زيرساخت ها و فضاهاي شهري و به عبارتي، عدم حاكميت برنامه هاي اصولي شهرسازي بر گسترش شهر منجر به عقب ماندگي روند شهرسازي از شهرنشيني بي رويه شده و اين شهر را از منظر توسعه پايدار شهري به زير سوال برده است.

 نسخه قابل چاپ