مقالات مطالعات برنامه درسی

در دنياي معاصر، آموزه هاي پست مدرنيسم به ويژه از ديدگاه ليوتار، کم کم به ديدگاه آشنايي تبديل مي شود، به طوري که در حوزه هاي گوناگون سياست، هنر، ادبيات و به ويژه تعليم و تربيت به شکل گيري مسائل جديدي دامن مي زند که ضرورت شناخت آنها، مستلزم اجراي پژوهش است.

اين پژوهش با عنوان «دلالتهاي تربيتي ديدگاه پست مدرنيستي ليوتار و نقد آن» انجام شده و هدف اصلي آن شرح مباني فلسفي (هستي شناختي، معرفت شناختي و ارزش شناختي) ديدگاه ليوتار و استنباط دلالتهاي تربيتي آن شامل اهداف آموزشي، برنامه درسي و شيوه هاي ياددهي- يادگيري و بيان کننده بحران مدرنيسم و تعليم و تربيت مدرن است.

مدرنيسم در حکم انديشه اي اجتماعي و فلسفي، با صفاتي نظير انسان گرايي، آزاديخواهي، ناسيوناليسم، عقل گرايي، دين گريزي و مانند آن، تاثيري گسترده بر تعليم وتربيت در ابعاد گوناگون آن داشته است. هدف تعليم و تربيت مدرن تربيت شهروند متمدن، متخصص و آزاد است. تعليم و تربيت مدرن، علوم تجربي و فني را بهترين محتواي برنامه درسي تلقي مي کند و حس گرايي، تجربه گري و عقلانيت را به عنوان بهترين شيوه شناخت و روشهاي مبتني بر آن را بهترين شيوه آموزش و يادگيري مي داند.

ليوتار و ديگر متفکران پست مدرن، مدعي اند که مدرنيسم، با چنين ويژگيهايي، مشکلاتي جدي به دنبال دارد، زيرا ديگر جنبه هاي وجود بشر و نيز فرهنگها، ارزشها و عقايد ديني گروههاي ديگر را ناديده مي گيرد.

تعليم و تربيت پست مدرن، مباني جهاني و ثابتي ندارد، بلکه محلي و موقتي است. بنابراين بر گفتگو، تکثرگرايي، تفاوت، دگربودگي، بررسيهاي فرهنگي و ضد استبدادي و انتقاد تاکيد دارد. پست مدرنيسم خطرات مطلق گرايي و سلطه ديدگاه هاي اکثريت حاکم، فراروايتها، فراگفتمانها و فرازبانها را آشکار و بر اهميت ديگر ديدگاههاي اقليتي و محلي تاکيد مي کند. ليوتار عمدتا در مورد تصميمات آموزشي، سکوت مي کند که اين خود خطرات جديدي در پي دارد، که از جمله مي توان به نسبيت باوري افراطي و متزلزل ساختن مباني هنجاري و جامعه پذيري اشاره کرد.

 نسخه قابل چاپ