پاسخ به:بانک مقالات تاریخ
شنبه 16 اردیبهشت 1391 10:17 PM
| 4 : گنجينه اسناد زمستان 1389; 20(4 (پياپي 80)):44-60. |
| طلاب قفقازي و نقش آنان در تحولات سياسي- اجتماعي مشهد در اواخر عصر قاجار (حدود 1320-1330ق./ 1902-1911م.) |
| عباسي جواد*,نجف زاده علي |
| * گروه تاريخ، دانشگاه فردوسي مشهد |
|
مشهد در سده هاي سيزدهم و چهاردهم قمري/قرن نوزدهم و اوايل سده بيستم ميلادي، مقصد مهاجران زيادي از مناطق مختلف ايران و سرزمين هاي همجوار ايران همچون آسياي مرکزي، افغانستان، شبه قاره هند و قفقاز بود. اين گروه ها - که به انگيزه هاي مختلفي وارد اين شهر شده بودند - به اشکال گوناگون بر وضعيت سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي آن تاثيرگذار شدند. بسياري از آن ها نيز، با گذشت چند نسل عملا به شهروندان اصلي مشهد تبديل گرديدند و بازماندگان آن ها با شهرت هاي اوليه خود (بخارايي، هروي، بادکوبه اي و ...) تا عصر حاضر به زندگي در اين شهر ادامه دادند. از آن ميان، قفقازي ها گروهي مهم از مهاجران را تشکيل مي دادند. قفقازي ها که در دوره قاجار و با انگيزه هايي چون زيارت، تجارت و تحصيل به مشهد آمده بودند، در عرصه هاي مختلف منشا اثر شدند، گاه در توسعه زيرساخت هاي فرهنگي و اقتصادي شهر فعال بودند و گاه در بروز تحولات اجتماعي و سياسي آن جا دخالت داشتند. گروهي از اين مهاجران قفقازي، طلبه هاي علوم ديني بودند که در مدارس اطراف حرم رضوي سرگرم تحصيل بودند و بيش از بقيه در صحنه تحولات حضور داشتند. اين گروه، در دو دهه پاياني حکومت قاجار، از مهم ترين گروه هاي فعال در شهر بودند. مقاله حاضر، به بررسي صحنه هاي مهم نقش آفريني طلاب قفقازي و جايگاه آن ها در صحنه تحولات اين شهر مي پردازد. رويدادهايي مانند بلواي نان در سال 1321ق./1903م.، انقلاب مشروطه ايران و استبداد صغير از مهم ترين اين صحنه ها بود. |
| كليد واژه: مشهد - طلاب، طلبه هاي قفقازي، تحولات سياسي و اجتماعي، دوره قاجار |
 |
|
نسخه قابل چاپ |
