پاسخ به:بانک مقالات تاریخ
چهارشنبه 13 اردیبهشت 1391 10:30 PM
5 : فرهنگ (ويژه تاريخ) پاييز 1388; 22(3 (مسلسل 71)):109-146. |
درآمدي بر ريشه شناسي نهاد ديوان سالاري ايران در دوره اول قاجار |
زاهدي شمس السادات,تنكابني حميد |
نهاد ديوان سالاري به مثابه مينياتوري از کل جامعه، همواره نقشي بسيار پر اهميت و کليدي در تحول و پيشرفت يا توسعه نيافتگي جوامع ايفا کرده است. اين امر به ويژه در جوامعي نظير ايران که داراي پيشينه چند هزار ساله نظام اداري اند، بيشتر آشکار مي شود. فقدان قانون و قانون گرايي و قاعده ورزي در تاريخ نظام سياسي اداري ايران به عنوان روال معمول پذيرفته شده در جامعه تا دوره قاجار ضرورت و احساس نياز به هر گونه تغيير و تحول اساسي را در نظام ديوان سالاري کشور منتفي مي ساخت. اما در دوره اول قاجار، با آشنايي نخبگان و برخي مقامات ارشد و صاحب منصبان ديواني با تحولات فکري و تجددخواهي در جهان، تلاش براي انجام اصلاحات بنيادي در ساختار تشکيلات اداري دولت آغاز شد. بررسي وضعيت اين نهاد تاثيرگذار در سرنوشت سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي ايران در عصر قاجار و تحقيق درباره کارآمدي و کارکرد اجتماعي آن در اين دوره، به ويژه مداقه در تلاش هاي استوار اصلاحگران سترگي، نظير قائم مقام فراهاني، ميرزا تقي خان اميرکبير و ميرزا حسين خان سپهسالار و موانعي که پادشاهان مستبد و خودکامه و دربارايان فاسد در اين مسير پديد آورند مي تواند درآمدي بر شناخت علمي نظام ديوان سالاري ايران و اصلاحات و تغييرات انجام شده در آن باشد. |
كليد واژه: |
نسخه قابل چا |