بانک مقالات تاریخ

ورود انديشه تجدد گرايانه غربي تاثيرات مهمي در ساختارهاي جامعه ايران گذاشت. يكي از عرصه هايي كه به دنبال ورود انديشه جديد غرب متحول شد، پزشكي بود. مي توان ورود اين انديشه ها را معياري براي تقسيم بندي طب به دو دوره طب سنتي و طب مدرن قلمداد كرد.
حضور اطباي فرنگي مسيونرهاي پزشكي در دربار قاجاريان، اعزام محصل به اروپا براي تحصيل طب جديد، ايجاد مدرسه طب دارالفنون و تشكيل كميسيون پزشكي آن، ايجاد مجلس حفظ الصحه، تاليف كتب طبي، تصويب قوانين طبابت از سوي مجلس دوماز جمله عوامل رونق طب جديد در دوره قاجار شد. البته در اين دوره نيز طب سنتي در كنار طب جديد به حيات خود ادامه داد.
با تقويت جريان تجددگرايي، روند تحول طب سنتي به طب نوين نيز تشديد شد و نمودهاي عيني اين تحول با تقويت جريان تجددگرايي را مي توان در تاسيس بيمارستان هاي عمومي و تخصصي دوره قاجار به روشني مشاهده كرد.
با توجه به تحولات و دگرگوني هاي اساسي در مسير طب و طبابت در دوره قاجار اين مقاله درصدد پاسخگويي به پرسش هاي زير است:
1- طبابت سنتي چه ويژگي هايي داشت و چرا نتوانست نيازهاي درماني جامعه قاجار را برآورده سازد؟
2- چه عواملي در تاسيس بيمارستان ها به شيوه هاي جديد در تهران دوره قاجار موثر بودند؟
3- نقش اطبا خارجي يا اطبا ايراني در اداره بيمارستان ها چه بوده است؟
پاسخ واقع بينانه به پرسش هاي مطرح شده در اين پژوهش كمك مي كند تا به تاريخچه تحول طب سنتي و عبور پرفراز و نشيب آن تا رسيدن به طب نوين پي برده و زمينه هايي كه براي شكل گيري يك نظام درماني مناسب با نياز و شرايط اجتماعي و فرهنگي شده بود را بازسازي كنيم.
بدين منظور نخست به دستاوردها و پيشرفت هاي علمي كه علت عمده روي آوري به تمدن نوين بود، پرداخته و سپس در همين رابطه به اوضاع اجتماعي ايران روزگار قاجار مي پردازيم.