بانک مقالات تاریخ

بررسي انتقادي نجوم ابن سينا در حوزه نظري و نيز کوشش هاي عملي و رصدي و لو اندک وي در حيطه اخترشناسي  بر عهده اين مقاله است؛ در جنبه نخست، الگوي حرکات اوليه و ثانوي افلاک قرار دارد که در دانشنامه علأيي و النّجاة مطرح شده است. وي در اين الگو نحوه ارتباط بين محرک اول با فلک الاعلي و افلاک کوچکتر سيارات را به صورت هندسي و با تاکيد بر آموزه ارسطويي پيکربندي حرکات افلاک سيارات (يعني فقط کاربرد حرکات مستدير يکنواخت) تببين مي کند. در جنبه رصدي نجوم وي، به تنها کميت رصدي او، يعني مقداري که ابن سينا براي ميل کلي يافته بود (30; 33; 23)، اشاره مي شود که در کنار ساير مقاديري که پيشينيان يوناني و اسلامي وي يافته بودند، وي را به تغيير مقدار ميل کلي معتقد کرده بود. جنبه ديگر کارش که ترکيب دو جنبه نخست است، در الگوي خورشيدي وي (در نجوم شفا) هويدا مي شود، جايي که او تلاش دارد با ترکيب پنج فلک الگويي «نظري» (و ارسطويي) براي حرکت خورشيد ارايه کند تا اين الگو بتواند شواهد «رصدي» تغيير ميل کلي را نيز «توجيه» نمايد.