پاسخ به:بانک مقالات تاریخ
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391 4:34 PM
5 : تاريخ ايران (پژوهشنامه علوم انساني) زمستان 1387; -(59/5):89-115. |
شاه گزيني در دوره ساسانيان؛ فرآيند شاه گزيني در نامه تنسر به گشنسپ |
جليليان شهرام* |
* گروه تاريخ، دانشگاه شهيد چمران |
با وجود پژوهش هاي گسترده اي که درباره تاريخ و فرهنگ ساسانيان انجام گرفته است، تا کنون تنها به گونه اي شتاب زده به شيوه شاه گزيني در دستگاه پادشاهي ساسانيان اشاره شده و هنوز اين موضوع تا اندازه زيادي ناشناخته و ابهام آلود مانده است. گزارش هاي تاريخي نشان مي دهد که در دوره نيرومندي دستگاه پادشاهي ساساني، پادشاهان پيش از مرگ خود شاهزاده اي را به عنوان وليعهد تعيين مي کرده اند، و در دوره ناتواني آن خاندان، بزرگان و اشراف و هموندان خاندان هاي نژاده شاهنشاهي در گردهمايي خود، به خواست خويش هموندي از تخمه ساساني را به تخت شهرياري مي نشانده اند. در نامه تنسر به گشنسپ، شاه گزيني ساساني به شيوه اي ديگرگونه و ناهمخوان با گزارش هاي تاريخي ديگر بازتاب يافته است، و موبدان موبد، دبيران مهشت و سپاهبد سپهبذان، شاه گزينان هميشگي دوره ساساني خوانده شده اند. در اين مقاله، کوشش خواهد شد که به جاي «ساختگي» خواندن شيوه شاه گزيني بازتاب يافته در نامه تنسر به گشنسپ، پاسخي پذيرفتني تر به اين ناهمخواني و ناسازگاري گزارش نامه تنسر با ديگر نوشته هاي تاريخي داده شود. |
كليد واژه: ساسانيان، شاه گزيني، نامه تنسر، خسرو انوشيروان |
نسخه قابل چاپ |