بانک مقالات تاریخ

هر چند نام پارس از دوره هخامنشي به سرزميني در جنوب ايران گفته مي شود، ولي بر پايه پژوهش هاي زباني در مدارک آشوري، پيش از آن چندين ناحيه در ايران به اين نام يا صورت هاي ديگر آن (پارسوا، پارسواش، پارسوماش) خوانده مي شدند. از اين نواحي احتمالا بايد از پيرامون درياچه اروميه، پيرامون کرمانشاه، و پيرامون ايلام ياد کرد. حتي پژوهش هاي نو، نشان داده اند که واژه پارت، نام کهن خراسان، گونه ديگري از همين نام و هم ريشه آن، و همه آن ها به يک معني و آن «مرز» يا «پهلو» است. نخستين بار که اين نام در تاريخ مي آيد، به گونه پارسوا در گزارش هاي آشوري سده 9 پ. م. است و از آن پس پيوسته در نوشته هاي ديگر آشوري از آن هم چون سرزميني فرمان بردار ياد مي شود. از آن جا که نام نخستين پارسواي تاريخ در گزارش هاي مربوط به لشکرکشي هاي آشوريان به زاگرس شمالي و مرکزي مي آيد و در کنار آن نام جاهايي در شمال غربي ايران نيز ذکر مي شود، از اين رو پژوهندگان از ديرباز جايگاه اين پارسوا را جايي در پيرامون درياچه اروميه شناسايي کرده بودند. هرچند پژوهندگان بعدي پارسوا را در زاگرس مرکزي شناسايي کرده اند، ولي پذيرش اين فرضيه نمي تواند به معني مستثني دانستن دامنه پارسوا تا درياچه اروميه باشد و از اين رو، شماري از پژوهندگان امروزي، پارسوا را سرزميني گسترده مي دانند نه يک واحد جغرافيايي خاص. در کنار اين ديدگاه، هنوز هم شماري از تاريخ دانان هم چنان سرزمين کنوني جنوب آذربايجان يا شمال کردستان را يکي از نخستين زيست گاه هاي پارسيان در ايران مي دانند.

 نسخه قابل چاپ