بانک مقالات حقوق

ابن ابي عقيل به عنوان فقيهي تاثير گذار در ميان اماميه، آثاري را بر جاي نهاد كه پس از گذشت چند سده، به عنوان نوشته هايي «قديم»، فقط قابل قرائت بود. در حالي كه اطلاعات روشني درباره بافت موضعگيري ها و نيز گفتمان عصر تاليف در دست نبوده است. از همين روست كه كاستي روشني در فهم دقيق انديشه فقهي وي ديده مي شود و اين نكته نه تنها در سده هاي اخير كه درباره حليان سده هاي ميانه اسلامي نيز صادق است. در اين پژوهش كوشش شده است تا با استفاده از تعلق مكتبي ابن ابي عقيل به مكتب متكلمان امامي نيمه نخست سده 4 ق. زمينه اي براي تحليل موضعگيري بازمانده و بازسازي انديشه هاي اساسي ابن ابي عقيل فراهم شود. فقه مكتب متكلمان و از جمله فقه ابن ابي عقيل با فقه متقدم معتزله در مباني انديشه قرابتي بسيار دارد. گسترش كاربرد ظواهر كتاب و باور به عدم حجيت خبر واحد، مشخصصه برخورد او با ادله نقلي است. او با قياس، سخت مخالفت دارد و وجه بارز عقلگرايي در فقه او و همفكرانش، محدود كردن دامنه نص، افزودن دامنه «اصول عقلي» و در نتيجه كاستن از دامنه موضوعاتي است كه شريعت نسبت به آن حكم كرده است.

 نسخه قابل چاپ