بانک مقالات حقوق

در اين حقيقت ترديدي نيست که بحث از صور خيال در شعر، آن هم در شعر شاعر بزرگي چون متنبي هم مهم است و هم دشوار؛ مهم است چون خيال، جانمايه شعر است؛ دشوار است چون کشف و استخراج تصاوير شاعران، مستلزم ممارست و نيز ذوق و نکته سنجي در مباحث علوم بلاغت و فنون بيان مي باشد. بنابراين ورود به چنين مباحثي بي گمان پر لغزش و خطر زاست.
با توجه به اهميت موضوع، در اين مقاله مباحث مهمي- که پيوستگي معنايي با هم دارند- مورد بررسي قرار گرفته اند؛ از جمله، معناي لغوي خيال از روي منابع قديم و جديد عرب و فارسي؛ ديگر آن که به مضامين مختلف و متعدد واژه خيال در شعرِ پاره اي از شاعران کهن عرب با شواهد شعري، اشاره شده است. آنگاه توضيح و تحليل مختصري در باره علم بيان و مباحث مهم و محوري آن، چون تشبيه و استعاره و فوايد آن دو از روي منابع قديم و جديد عربي و همچنين اديبان و منتقدان اروپايي، داده شده است، تا در رهگذر آن به ارزش و اهميت بنيادين تشبيهات و استعاره هاي شگفتي که در جاي جاي ديوان متنبي نمود و تجلّي دارد راه بجوييم و در نتيجه به درک منزلت و جايگاه والاي هنري و ادبي وي نايل شويم.
در مجموع، کوشش شده است تا تنها پاره اي از تصاوير سمبوليک و نمادين شعر متنبي، يعني آب و آفتاب (بحر و شمس)، آن هم در خلال برخي از مدايح وي، مورد تحليل بياني قرار گيرند تا تازگيها، خلاقيتها و نوآوريهاي شگفت و منحصر به فرد او در پرتو همين چند تصوير ِ نمادين نمايانده شود.

 نسخه قابل چاپ