بانک مقالات حقوق

طرح بحث و آغاز جستجو از ساده ترين مفاهيم:

همان طور که اطلاع داريد موضوعي که معين شده است تا چند دقيقه اي وقت شما را در باره آن بگيرم، «اصول منطقي حاکم بر تفسير قانون اساسي» است، يعني يکي از دشوارترين و مهم ترين مسايل اساسي امروز کشور. اين بحث را مي توان به دو طريق عنوان کرد:

-1 از لحاظ وارد شدن به اصول منطقي تفسير، مباحث الفاظ، اصول عمليه و ويژگي هاي آنها در تفسير قانون اساسي. اين نگاه هم به وقت وسيعي نياز دارد و هم تازگي ندارد، مطالب تکراري است و مناسب با اين جلسه نيست. علاوه بر اينها، درددل هاي ما را نمي تواند آنچنان که بايد، بيان کند. ما درصدد اين هستيم که، در عين حال که اصول منطقي حاکم بر قانون اساسي را بيان مي کنيم، بخشي از ناروايي هايي را که در اين زمينه رخ داده است تذکر بدهيم.

-2 آغاز بحث از ساده ترين دشواري ها به شيوه علمي: به دنبال همين هدف بحث را از اينجا آغاز مي کنم که معني تفسير چيست؟ مهم ترين راه تحقيق اين است که انسان از ساده ترين مفاهيم شروع کند. بسياري از مردم خيال مي کنند که تفسير به معناي منحرف کردن است؛ به معناي تاويل و خروج از ظاهر کلمات است، در حالي که اين گونه نيست. در يک جمله، اگر بخواهيم تعريف را مختصر کنيم، تفسير عبارت است از تعيين معناي يک متن و قلمرو اجرايي، يعني گسترده آن. معناي کلام و گسترده آن کاملا روشن است. مثلا در قانون آمده است که «مجازات قتل عمد اعدام است» در اين جمله، واژه ها روشن است؛ هم قتل عمد را مي شناسيم و هم معني اعدام را مي دانيم و تنها کاري که در مقام اجراي اين قانون داريم اين است که مصداق خارجي، يعني صغراي قياسي را که بايد فراهم آوريم، بيابيم تا بتوانيم قانون را اجرا کنيم. يا در مثال ديگر، مي گويند کساني که به سن 18 سال تمام رسيده اند رشيد هستند. 18 سالگي را ما مي شناسيم و مي دانيم که قانون شامل همه ايرانيان اعم از مسلمانان و غير مسلمان، زن و مرد مي شود. پس قانون را با اندک تامل اجرا مي کنيم. به همين جهت، اين مورد را اجراي قانون ناميده اند ...

 نسخه قابل چاپ