پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391 11:19 AM
4 : پژوهشهاي جغرافياي طبيعي (پژوهش هاي جغرافيايي) پاييز 1390; 43(77):57-68. |
شبيه سازي آبدهي چشمه هاي كارستي با استفاده از شبكه عصبي مصنوعي (مطالعه موردي: ارتفاعات البرز مركزي) |
درواري زهرا,غلامي وحيد,جوكارسرهنگي عيسي* |
* گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، دانشگاه مازندران |
چشمه ها يكي از منابع آبي مهم در سطح كشور شمرده مي شوند. در ارتفاعات البرز مركزي چشمه هاي كارستي فراواني گسترش دارند كه شناخت وضعيت هيدرولوژيكي آنها در بهره برداري و مديريت آنها ضرورت دارد. هدف از اين پژوهش، بررسي كارايي شبكه عصبي مصنوعي در شبيه سازي آبدهي چشمه هاي كارستي در استان مازندران است. بدين منظور، 80 چشمه كارستي مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 60 نمونه براي آموزش يا ارائه مدل و تعداد 20 نمونه براي تست يا اعتباريابي استفاده شد. مقادير كمي عوامل موثر در آبدهي چشمه هاي كارستي، شامل، درصد تخلخل تشكيلات آبخوان، ارتفاع مكان، شيب زمين، بارش متوسط سالانه و فاصله از منابع آب با به كارگيري داده ها و نقشه ها در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) برآورد شد. براي ارائه مدل مناسب براي آبدهي چشمه هاي كارستي از نرم افزار MATLAB شاخهNeural Network و از شبكه پرسپترون چند لايه استفاده شد. براي فرآيند شبيه سازي، 80 درصد داده ها براي آموزش و 20 درصد مابقي براي تست يا اعتباريابي استفاده شد. عملكرد شبكه عصبي با پارامترهايي چون، جذر ميانگين مربع خطا (RMSE) و ضريب همبستگي بين خروجي هاي حقيقي و دلخواه (R) سنجيده شد. نتايج پژوهش، نه تنها كارايي شبكه عصبي مصنوعي در شبيه سازي آبدهي چشمه ها را نشان داد، بلكه حاكي از آن است كه عوامل فاصله از منابع آب، تخلخل تشكيلات آبخوان و ارتفاع مكان، عوامل اصلي در آبدهي چشمه هاي كارستي در ارتفاعات البرز مركزي به شمار مي آيند، بنابراين با استفاده از شبكه عصبي مصنوعي، مي توان آبدهي چشمه هاي فاقد آمار را با دقت قابل قبولي برآورد كرد. |
كليد واژه: تخلخل، منابع آب، شبكه عصبي مصنوعي، استان مازندران |
نسخه قابل چاپ |