بانک مقالات جغرافیا

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391  11:12 AM

5 : پژوهشهاي جغرافياي انساني (پژوهش هاي جغرافيايي) تابستان 1389; 42(72):63-81.

ماهيت رفتار سياسي روسيه در منطقه آسياي مرکزي و چالش هاي فراروي جمهوري اسلامي ايران

پيشگاهي فرد زهرا*,جنيدي رضا

* دانشکده جغرافيا، دانشگاه تهران

از نظر راهبران روسيه، حوزه نفوذ سنتي اتحاد جماهير شوروي به ويژه آسياي مرکزي و قفقاز نخستين سنگر پدافندي براي پاسداري از امنيت ملي روسيه است و رفتار مسکو بر سياق دوران روسيه تزاري و شوروي سابق، بايد به دنبال اعمال سلطه بر اين منطقه باشد. با وجود اين، روسيه در طول دو دهه اخير، رويکردهاي مختلفي در قبال آسياي مرکزي در پيش گرفته که در نگاه اول ممکن است تداعي کننده سردرگمي سران کاخ کرملين باشد؛ اما با بررسي دقيق علت اتخاذ چنين رويه اي، مي توان دريافت که اين رويکردها صرفا تاکتيکي، و به منظور تحقق راهبرد کلان روسيه در آسياي مرکزي بوده اند. آنچه که براي جمهوري اسلامي ايران اهميت دارد، اين است که روسيه در روند تحقق راهبرد و اعمال سلطه بلامنازع خود بر آسياي مرکزي، از چه منظرهايي نفوذ کشور ما را در اين منطقه با محدوديت روبه رو مي سازد. استدلال مقاله حاضر بر اين است که علايق ژئوپليتيکي ايران و روسيه در اين منطقه در بسياري از زمينه ها از جمله رژيم حقوقي درياي خزر، ترانزيت انرژي و رقابت هاي اقتصادي به طور طبيعي در تعارض با يکديگر قرار دارد؛ چرا که اساسا هر اندازه نفوذ سياسي– اقتصادي و فرهنگي ايران در اين منطقه افزايش يابد، به طور طبيعي از دامنه فرصت هاي روسيه براي بهره برداري از موقعيت جغرافيايي خود کاسته خواهد شد.

كليد واژه: رفتار سياسي، چالش ژئوپليتيکي، آسياي مرکزي، روسيه، ايران

نسخه قابل چاپ