بانک مقالات جغرافیا

وسعت بالاي بافت هاي فرسوده شهري از يک سو و آسيب پذير بودن اين فضاها در قبال سوانح طبيعي (به ويژه زلزله) از ديگر سو، نوسازي آنها را به يکي از مسائل اساسي در حوزه شهرسازي تبديل کرده است. مقاله حاضر در پي آن است تا محله 19 از منطقه 17 شهرداري تهران را به عنوان يکي از بافت هاي فرسوده در بخش مياني شهري با رويکردي ترکيبي و بر پايه ويژگي اجتماع از يک سو مورد مطالعه قرار دهد، و ويژگي فضا و نحوه برخورد با اين بافت ها را با تکيه بر نظم دروني آنها از سوي ديگر، با رويکردي منطقي به دست دهد. نظام کالبدي محدوده مورد مطالعه برگرفته از شهرسازي معاصر است و نظام اجتماعي آن از جوامعي مهاجر با خرده فرهنگ هاي متفاوت اما همبسته، به وديعه گرفته شده است که در ترکيب هاي طايفه اي ـ زباني، انسجام اجتماعي شان را به طور نسبي تا به امروز حفظ کرده اند. چنين امري ارزش زيست و سکونت اين بافت را به طور نسبي ـ به رغم فرسودگي آن ـ به همراه داشته است. از سوي ديگر، فضا داراي ويژگي تجانس در حوزه هاي مسکن و سکونت است که اين عامل نيز تنوع پذيري را کاهش دارد و انسجام کالبدي آن را به طور نسبي تضعيف کرده است. يافته هاي تحقيق حاضر که به روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از شيوه پيمايش ميداني (مشاهده و پرسشنامه) انجام شده است، نشان مي دهد که ضعف همبستگي بين اجتماع و فضا در مراحل تکوين و بهره برداري با گذشت زمان موجبات تضعيف و فرسودگي ساختار اجتماعي ـ کالبدي را فراهم مي آورد. بازخواني اين فضاي تحقيق به روش علمي مي تواند درک قابليت و ضعف ها را در اين دو حوزه (اجتماع و فضا) به دست دهد و زمينه را براي به کارگيري يافته ها در مرحله نوسازي فراهم سازد.

 نسخه قابل چاپ