بانک مقالات علوم اجتماعی

شهروندي حاصل رابطه دو سويه فرد و دولت است، اين رابطه از يک سو متضمن وفاداري فرد به دولت و از سوي ديگر مستلزم حمايت دولت از فرد است. در مقاله حاضر براي مفهوم شهروندي، سه وجه اساسي منظور شده است: برابري مشارکتي، برابري قانوني و هويت سياسي. عناصر مهم در بعد برابري مشارکتي حق انتخاب کردن و انتخاب شدن، در بعد برابري قانوني، حقوق توزيعي و فرصتي و در بعد هويت سياسي، هم ذات پنداري با اجتماع ملي (دولت- ملت) و تعهد مدني است. نتايج تحليل ثانويه داده ها نشان مي دهد: .1 چهار بعد تجربي شهروندي از حيث سهمي که در تشکيل اين مفهوم دارند به ترتيب عبارتند از: احساس برابري فرصتي، احساس برابري توزيعي، احساس هويت سياسي و سپس احساس برابري مشارکتي. .2 شدت احساس شهروندي در ابعاد سه گانه برابري مشارکتي، فرصتي و توزيعي در حد متوسط و احساس هويت سياسي در بين مردم بالاست. .3 شدت احساسات چهارگانه شهروندي در بين رده هاي مختلف قومي، مذهبي، تحصيلي، شغلي و ... کشور نزديک به يکديگر بوده و تاثير رده بندي هاي اجتماعي بر احساسات شهروندي به طور کلي ضعيف است. ضعف احساس شهروندي در ابعاد سه گانه برابري فرصتي، توزيعي و مشارکتي و بالا بودن وفاداري سياسي، از يک سو دلالت بر کسري ذخائر مشروعيت مدني حکومت دارد و از سوي ديگر نشان از وجود ديگر ذخائر مشروعيت به ويژه ذخائر مشروعيت ديني دارد که علي رغم ضعف عملکردي حکومت در تامين حقوق شهروندي، وفاداري به حکومت را نزد شهروندان محفوظ نگه مي دارد. در واقع ذخائر ديني مشروعيت حکومت در ايران، کسري ذخائر مشروعيت مدني را جبران مي کند.

 نسخه قابل چاپ