بانک مقالات علوم اجتماعی

نظريه پردازان ترجمه، عموما بر اين باورند كه ترجمه فعاليتي است ذهني، پيچيده، آگاهانه و هدفمند. به طور كلي شايد بتوان گفت كه در تمام مراحل ترجمه، گزينه هاي كلامي مترجم- اعم از سبك بيان، گزينش واژگان، انتخاب تعبيرات گوناگون، به كارگيري تركيبات مختلف، و مانند اين ها همه به گونه اي، آگاهانه يا ناآگاهانه، متاثر از جهت گيري هاي ايدئولوژيك وي است. در اين مقاله، مبحث ايدئولوژي در ترجمه و تاثيرات آن بر كار مترجم مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نخست، پديده ي ايدئولوژي و مفاهيم گوناگون آن در زمينه هاي مختلف مورد بحث قرار گرفته و از ديدگاه زبان شناسي تعريف شده است. سپس، چهارچوبي كه از سوي حتيم و ميسن (1990،‌ 1991، 1997) براي سنجش و تجزيه و تحليل ايدئولوژي در متون ترجمه شده پيشنهاد گرديده است اجمالا معرفي شده و مقوله هايي كه در حيطه ي آن قرار مي گيرند. يعني: گفتمان (discourse)، گفتمان گونه (genre) و متن (text)، هر يك جداگانه مورد بحث قرار گرفته؛‌ نمونه اي از ترجمه هايي كه متاثر از هر يك از اين مقوله ها است در جاي خود ارايه شده و از منظر ايدئولوژي، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. بخش پاياني مقاله به واكاوي ترجمه انگليسي داستان بوف كور، اثر صادق هدايت، در چهارچوب تحليلي حتيم و ميسن مي پردازد و در حقيقت فشرده اي از يك پژوهش مفصل را ارايه مي دهد.

 نسخه قابل چاپ