بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

روايت داستاني با دامنه اي به نسبت گسترده، مورد توجه محافل نقدادبي است. از سويي ديگر، درهم تنيدگي عنصر روايت با ديگر عناصر داستاني موجبات حضور چشم اندازهاي متنوعي را در زمينه نقد داستان فراهم آورده است. برآيند نوشتار حاضر، توضيح و تحليل چند شگرد روايي و تلاش براي کاربردي کردن آن ها در بازتاباني مصاديقشان در قصه هاي مثنوي است. چهار مفهوم کلي ماضي روايتي، افعال جريان بيـروني و دروني، پيش رفتگي روايت و روايت ميان افزود، شاکله کلي اين مقاله را تشکيل مي دهد. در محور ماضي روايتي، تفاوت بارز کارکرد زمان افعال در متون تخيلي و واقعي بيان مي شود. در محور بعدي توضيح داده مي شود که گزارش افعال بيروني اشخاص مانند خوردن، پوشيدن، دويدن و ... از عهده متون غيرداستاني نيز برمي آيد؛ اما بيان افعال دروني همچون فکر کردن، اميدوار بودن و... صرفا به ظرفيت متون تخيلي و داستاني بازبسته است. در قسمت سوم مقاله، مباحث روايت خطي و شکست روايت خطي مطرح مي شود و سرانجام در قسمت پاياني، مفهومِ روايت ميان افزود تشريح مي شود؛ توضيـح اينکه روايت ميان افزود ناظر بر قصه هايي است که چارچوب روايت در آن ها به شکلي تنــاوبي ميان کنش داستــاني و گفت و گوي شخصيت ها پيش مي رود.

 نسخه قابل چاپ