بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

تبريز از ديرباز، از زمان سفر مارکوپولو به لحاظ داشتن باغها شهره آفاق بود. «اوزون حسن» و «سلطان يعقوب» آق قويونلو باغهاي «هشت بهشت» و «عشرت آباد» را احداث نمودند. و سلسله هاي بعدي و بزرگان واعيان شهر، دهها باغ بزرگ و کوچک نيز بر باغهاي موجود افزودند تازمان قاجاريه که مرحوم عباس ميرزا، نايب السلطنه در باغ «عشرت آباد» «باغ شمال» عماراتي نو انداخت و «باغ صفا» را در دامنه کوه سرخاب بر باغهاي موجود افزود. «باغ صفا» چنانکه از نامش پيداست، دامنه کوه «عون بن علي» - عينالي - و شمال کوي سرخاب را تفرجگاه کوي و شهر ساخت و به سبب برخورداري از قنوات «حسن پادشاه» و «شاه چلبي» و «خواجه علي بيگ» و باغهاي «توتستان» «باغ پسته» و«زردآلو» و باغ بزرگ و «جوان» که همه به نام «صفا باغي» خوانده مي شدند، به آن برتري خاصي بخشيد؛ چنانکه نادر ميرزا مي نويسد: «چون آن جايي به جهان کمتر بود» و يک سياح انگليسي بعد از ديدار باغ چنان واله و شيداي آن شد که چون نتوانست آن زيبايي را درنظم کشد به ناچار سروده اي را به نثر آورد که: «بوستان معطر، باغهاي زيبا و جويهاي روان را بنگر، آيا اينجا نقطه اي سکونت براي قهرمانان نيست؟ زمين به سان مخمل و هوا معطر است گويي گل سرخ سهمي از عطر خود را به آب جويبارها نثار کرده است». «باغ صفا» قريب به هفتاد سال از آغاز آبادان بود تا بر اثر زلزله و بي توجهي ها ، عمارتش فرو افتاد و هفتاد سال ديگر باغش گرفتار خزان روزگار شد. حدود سالهاي 1330 شمسي به تدريج زمينش تقطيع و تفکيک و بر خلاف ضوابط به معرض بيع وشري درآمد و ديري نکشيد که قسمتي از خيابان «سرباز شهيد»، «کوچه و گذر صفا باغي» و قسمتي از «قبرستان حسينيه» جايگزين باغ گرديد. تا جايي که امروز جز نام و خاطره اي از آن باقي نمانده است!

 نسخه قابل چاپ