بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

ارسلان مشهدي از شاعران قرن دهم هجري است. او در ساختن ماده تاريخ مهارت داشت. در قطعاتي از اشعار او تاريخ دقيق پاره اي از حوادث و رويدادهاي تاريخي مهم آن عصر منعکس شده است. اين قطعات در ديوان اشعارش مضبوط است. از ديوان او تنها يک نسخه خطي شناخته شده که هم اکنون، ذيل شماره 942، در کتابخانه مجلس (ميدان بهارستان) نگهداري مي شود. پيش از آن که به نقل اين قطعات و توضيحات مربوط به آنها بپردازيم، مختصري از احوال و افکار و اشعار او را، به استناد منابع دست اول، به ويژه تذکره ها و کتب تاريخي عصر وي، در معرض مطالعه علاقه مندان قرار مي دهيم.

 محمدقاسم ارسلان مشهدي، که به طوسي نيز شهرت دارد، در اوايل سده دهم هجري در طوس زاده شد. او نسبت خود را به اميرارسلان جاذب، يکي از سرداران بزرگ سلطان محمود غزنوي، مي رساند. از اين رو، تخلص «ارسلان» اختيار کرد. دوران کودکي ارسلان در مشهد سپري شد. سپس، به ماورالنهر رفت و در آنجا نشو و نما يافت. او در اين دوران با بها الدين حسن بخاري، متخلص به «نثاري»، مولف تذکره احباب، دوستي و معاشرت داشت. نثاري مي گويد که ارسلان در کار درس و تعلم سستي نشان مي داد و پيش رفتي در کار خود نداشت. او در اين زمان، با شاعري به نام درويش روغنگر مصاحبت داشت و شعرگويي را از همان وقت آغاز کرد...

 نسخه قابل چاپ