بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

شهرستان خميني شهر (سده سابق) در 12 کيلومتري شمال غربي اصفهان واقع و از سه ناحيه متصل به هم، به نام هاي ورنوسفادران، فروشان و خوزان، تشکيل شده است. اين شهرستان از شمال به کوه سيدمحمد، از جنوب به زاينده رود و فلاورجان، از مشرق به برخوار و از مغرب به نجف آباد محدود مي شود. ارتفاع آن از سطح دريا 1602 متر است.

درباره وجه تسميه سده، در بين اقوال مختلف، آنچه صحيح تر به نظر مي رسد اطلاق آن بر سه ده (ورنوسفادران، فروشان و خوزان) است که اکنون به محله هايي از شهر بدل شده اند.

در هر يک از اين سه محله، گويشي جداگانه رواج دارد که از بين آنها خوزاني و فروشاني به لهجه اصفهاني و فارسي معيار نزديک تر است؛ اما گويش ورنوسفادراني تفاوت هاي زيادي با لهجه اصفهاني و فارسي معيار دارد. شايد از اين رو که ورنوسفادران از شهر اصفهان دورتر است. به همين ملاحظه، گويش اخير را براي اين پژوهش برگزيده ايم.

گويش ورنوسفادراني تا چند دهه پيش رواج زيادي داشت، اما امروزه از شمار گويشوران آن بسيار کاسته شده است. حتي بسياري از مردم اين ناحيه از تکلم بدان اکراه دارند و غالبا آشنايي خود را با اين گويش کتمان مي کنند. بيشتر افراد سالخورده و گاه ميان سال اند که بدان سخن مي گويند. اينان نيز، هر چند بي سواد باشند، در بسياري از موارد، در محاورات خود زبان فارسي را به کار مي برند...

 نسخه قابل چاپ