بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

زبان هاي ايراني و اسلاوي عضو خانواده زبان هاي هندو اروپايي و داراي وجوه اشتراك و همانندي هاي ساختاري و واژگاني اند. با اين همه، درباره ماهيت و خاستگاه مشترك اين دو گروه زباني نظريه واحدي وجود ندارد. به نظر تروباچف (TRUbACHEV 1992, II, p. 23)، برخورد ايرانيان و اسلاوها به نيمه نخست هزاره اول قبل از ميلاد باز مي گردد. قوم اسلاو، در برخورد با سكاها و احتمالا هند و آريايي ها در منطقه دانوب، عناصري از اقوام ايراني را به عاريت گرفت (TRUbACHEV 1983, pp. 249-250) كه از جمله آنها مي توان به زبان اشاره كرد. واژه هاي مشترك زبان ها حاكي از واقعيات گوناگون اند؛ از جمله خويشاوندي يا اشتراك در كهن الگوها، اشتراك در وضع، مشابهت الگويي از ريشه اي واحد و با عناصر ساختاري واحد، وام گيري مستقيم يا از طريق زبان واسط. ضمنا شباهت صوري واژه ها همواره دال بر هم ريشه بودن آنها نيست و چه بسا تصادفي باشد.
در تعامل زبان هاي خويشاوند در دوران كهن، احتمال دارد، علاوه بر وام گيري واژگاني، واژه بومي، تحت تاثير زبان ديگر، تغيير شكل آوايي يا معنايي پيدا كرده باشد. از اين رو، در بررسي واژه هاي مشترك دو يا چند زبان، پژوهشگران برداشت هاي متفاوتي دارند. گاه واژگان مشترك را واژه هاي بومي خويشاوند و بازمانده ميراث كهن يا واژه هاي قرضي از خاستگاه هاي گوناگون، كه مستقيما يا به واسطه وارد زبان شده اند، تلقي مي كنند. بي گمان تحليل ريشه شناختي هر جفت از واژه هاي مشابه در دو زبان، به منظور تشخيص سمت، زمان و مكان وام گيري، به بررسي دلايل پيش و پس از وام گيري و نيز بررسي تاريخ واقعي اقوام و تحليل زمينه هاي فرهنگ قومي نياز دارد.

 نسخه قابل چاپ