بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

گاو در فرهنگ هند و اروپايي اهميت بسيار داشته و مركز ثقل شئون گوناگون زندگي به شمار مي آمده است. در زبان هند و اروپايي، تركيبات متعددي برگرفته از واژه گاو *g^Wou براي نام گذاري افراد خانواده به كار مي رفت. اوقات روز به «آغاز چراي گاوها»، «يوغ نهادن» بر آنها و «از يوغ رها كردن» آنها تقسيم مي شد. حتي واحد اندازه گيري چاله هاي آب بر اساس رد سم گاو بود.
فراواني تعبيرهاي مجازي كه با واژه «گاو» ساخته شده در ريگ ودا چشمگير است. در آن، ستاره ها چوپانان گله اند؛ گاو پرتو بامدادي و ابر باراني است؛ آسمان و زمين نيز گاهي به شكل گاو نر و ماده نشان داده مي شوند كه خورشيد از آنها عصاره درخشان مي دوشد (?WEST 2007, pp. 184-185). ردپاي اين باورها در اوستا و متون فارسي ميانه پيداست و، در آنها، توصيف گاو يكتا آفريده و گوشورون (روان گاو) يا تبارنامه فريدون شان گاو را نشان مي دهند.
در شاهنامه از گاوي در نقش دايه فريدون سخن رفته كه فريدون، دور از مادر و پدر، در كوه دماوند، با شير او پرورانده مي شود. ويژگي اين گاو رنگين بودن آن است كه شاهنامه، برخلاف ديگر منابع عصر اسلامي، به روشني بر آن انگشت مي گذارد. اين تصوير دلچسب از گاو به عنوان دايه، كه در افسانه هاي پريان نيز آشناست، چه خاستگاهي دارد؟

 نسخه قابل چاپ