بانک مقالات گوناگون از کلیه رشته ها

در به وجود آمدن و گسترش يافتن محيطهاي شهري، عوامل مختلفي موثرند که بي شک در ميان آنها، عوامل جغرافيايي و زيست محيطي مهمترين نقش را دارند. دشت توس يا کشف رود که شهر ويران شده تابران توس درآن واقعه شده است، با توجه به برخورداري از مجموعه اي عوامل مطلوب زيست محيطي از جمله منابع آب فراوان، وجود چشمه سارها و رودهاي فصلي، هواي مساعد، خاک حاصلخيز، پوشش غني گياهي و مراتع سرسبز، باعث جلب توجه شده و اقامت جمعيتهاي انساني و مهاجران را از کهنترين زمانها فراهم کرده است. ظهور دست افزارهاي سنگي در ميانه دشت و کناره هاي کشف رود متعلق به دوران پارينه سنگي زيرين، وجود غارهاي باستاني در حاشيه دشت و سکونتگاههاي پيش از تاريخ و تاريخي، شواهدي ارزشمند در اين زمينه مي باشند. علاوه بر اين قرار داشتن شهر تابران توس در نزديکي مرزهاي اقوام مهاجم آسياي مرکزي، موقعيت حساسي را طي قرون مياني اسلامي به عنوان يک منطقه سوق الجيشي تدافعي به آن بخشيده بود. اما با گسترش يافتن شهر مقدس مشهد از قرن هشتم هجري به بعد، شهر تابران موقعيت سوق الجيشي خود را از دست داد و با انتقال آب چشمه گيلاس (که از مهمترين منابع تامين آب شهر تابران توس بود) عوامل جغرافيايي مطلوب در اين منطقه از بين رفت و اين شهر براي هميشه متروک شد. در اين مقاله سعي شده است تا تاثير عوامل تکوين و گسترش اين شهر طي قرون مياني اسلامي و همچنين نابودي و متروکه شدن آن از قرن هشتم هجري به بعد که بيشتر ريشه در مسايل جغرافيايي دارد، بررسي شود.