دوران تاریک تولید چادر مشکی
جمعه 18 فروردین 1391 7:10 PM
استفاده از «چادر مشکی» به عنوان پوشش و «حجاب برتر اسلامی»، در میان بسیاری از زنان و دختران ایرانی، به امری مرسوم تبدیل شده است.اما با توجه به اینکه ایران اسلامی و هفتاد میلیونی، بیشترین میزان مصرف چادر مشکی را در بین کشورهای منطقه و حتی جهان به خود اختصاص داده است، بازار پر رونق و مناسبی نیز در ایران به وجود آمده است؛ تا جایی که کشورهای شرق آسیا، بویژه ژاپن و کره جنوبی، که در آن چادر مشکی مصرف نمی شود، به خوبی نبض «بازار» چادر مشکی ایران را به‌دست گرفته‌اند. تولید نشدن چادر در کشور نقطه ضعف صنعت و بازرگانی کشور است. گفته می‌شود بخشی از نیاز داخل به چادر مشکی به صورت قاچاق به کشور وارد می‌شود به همین علت آمار دقیقی از واردات این کالا وجود ندارد. اما با این حال از همان تعداد اندک واردات ثبت شده می‌توان نتیجه گرفت که سالانه میلیون‌ها دلار بودجه صرف واردات حجاب برتر زنان ایرانی می‌شود. بودجه‌ای که به راحتی می‌توان با آن دهها کارخانه ایجاد کرد و به این وسیله هزاران فرصت شغلی را در اختیار جوانان جویای کار قرار داد. اما گویا سود‌آور بودن واردات چادر مشکی آن قدر
وسوسه کننده است که دل هر شخص حقیقی و حقوقی را برده است تا آنجا که هر چه در توان دارند به کار می‌برند تا بازار تولید داخلی جان نگیرد و حداقل در این سالها این اتفاق تلخ بارها صورت گرفته است تا چادر مشکی از سرزمین چشم‌بادامی‌ها به سواحل شیخ نشینان وارد شده تا با دست واسطه‌ها به کشور وارد شود. گویا بازار این چادر مشکی، سیاه‌تر از رنگ اوست.کوتاهی کردن در این امر باید مورد توجه قرار گیرد و دلیل تولید نشدن آن را باید از مسئولان پرسید.
سود میلیاردی به جیب وارد کنندگان
آمارها نشان می‌دهد که سالانه نیم میلیارد دلار سود به جیب وارد کنندگان پارچه چادر مشکی به کشور واریز می‌شود، براساس آخرین آمارهای رسمی، سازمان توسعه تجارت ارزش واردات رسمی چادر مشکی در سال 88 را 132 میلیون دلار اعلام کرد که این رقم از نظر حجم وزنی 39 هزار و 948 تن است.صنعت نساجی کشور هم اکنون توانایی لازم برای تأمین نیاز بازار داخلی به پارچه چادر مشکی را ندارد و حمایت‌های لازم برای احیای صنعت نساجی کشور صورت نمی‌گیرد. چادر محصولی است که جزء مهم ترین محصولات سبد خانواده ها به شمار می رود،اما به دلیل نبود تکنولوژی لازم یا نداشتن توجیه اقتصادی برای تولید آن در کشور، به واردات مبادرت می ورزیم که جدا از بحث هدر رفتن سرمایه داخلی، باعث تقویت اشتغالزایی در کشورهای دیگر می شویم، در صورتی که بیش از هر جای دیگر، ایران با توجه به نرخ بیکاری در کشور به این اشتغالزایی نیاز دارد.
طیبه صفایی رئیس فراکسیون زنان مجلس با اشاره به نداشتن فناوری‌های جدید در کارخانه‌های داخلی برای تولید چادر مشکی با کیفیت خوب می گوید:«هم‌اکنون چادر مشکی بر سر زنان ایرانی توسط کره و ژاپن تأمین می‌شود پس عرق ملی ما کجا رفته است؟چادر مشکی که از خارج وارد کشور می‌شود موجب خروج مقدار زیادی ارز از کشور شده و سود زیادی را نصیب وارد کنندگان پارچه می‌کند.تعداد محدودی از کارخانه های داخلی پارچه چادر مشکی تولید می‌کنند،این تولیدات به قدری بی کیفیت است که قابل استفاده نیستند.کارخانه‌های داخلی فناوری کشورهای کره و ژاپن را نداشته و به همین دلیل تولیدات چادر مشکی آنها قابل مقایسه با این کشورها نیست.لذا در دیدار با رئیس جمهور خواستیم تا با حمایت از کارخانه های داخلی فناوری‌های جدید را در اختیار آنها قرار دهند تا چادر مشکی در داخل تولید شده و قیمت آن ارزان‌تر شود».
با وجود اینکه استفاده از چادر مشکی در ایران قدمتی حدود یک قرن دارد، اما کشورمان همچنان یکی از وارد کنندگان عمده این نوع پارچه محسوب می شود و هنوز نتوانسته حتی بخش کوچکی از نیاز سالانه خود را تولید کند. با وجود آنکه پوشش چادر در ایران سابقه فراوانی دارد و بر اساس باورهای دینی زنان ایرانی مناسک و مراسم مذهبی خود را با چادرهای مشکی و رنگی به جای می آورند اما کشورمان هنوز که هنوز است توان تکنولوژی ساخت پارچه آن را ندارد.براساس آمارهای رسمی،سرانه نیاز ایران به چادر مشکی 40 میلیون مترمربع است و ظرفیت تولید داخلی نیز یک دهم این میزان یعنی چهار میلیون مترمربع است ، با این حال مهمترین واحد تولیدی چادر مشکی در قم تنها قادر به تولید حدود دو میلیون مترمربع پارچه چادری است.آمارهای رسمی واردات و میزان مصرف بیانگر وجود شکاف عمیق میان این دو بخش و نسبت 10 برابری واردات قاچاق به واردات رسمی و قانونی است.
اگر چه اقداماتی برای فراهم کردن شرایط تولید چادر مشکی حداقل به اندازه نیاز داخل صورت گرفته اما به نتیجه نرسیده است و به دلایلی چون عدم دسترسی به تکنولوژی تولید چادر مشکی و یا مقرون به صرفه نبودن آن در کشور تولید آن پا نگرفته است.
لاله افتخاری مخبر فراکسیون زنان مجلس با بیان اینکه ایران بزرگترین مصرف کننده چادر مشکی در دنیاست، می گوید:« ژاپن و کره بزرگترین تولید‌کننده پارچه چادر مشکی در دنیا هستند و ایران تکنولوژی تولید را ندارد.هم‌اکنون چادر مشکی مورد استفاده زنان ایرانی از کشورهای کره و ژاپن وارد می‌شود و کارخانه‌های داخلی از تولید پارچه چادری ناتوان هستند.کارخانه‌های داخلی به دلیل نداشتن تجهیزات لازم از تولید پارچه چادری ناتوان هستند که مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت باید با حمایت از کارخانه‌های داخلی آنها را در تولید پارچه تجهیز کنند و صنعت نساجی را از رکود خارج کنند.با وجود اینکه ایران بزرگترین مصرف کننده چادر مشکی در دنیاست اما توان تولید را در داخل کشور نداریم و کره و ژاپن نیاز کشور را در این زمینه تأمین می‌کنند.
واردات چادر مشکی به کشور ارز زیادی را خارج می‌کند و جیب تجار پارچه را پر از پول می‌کند،در وضعیت کنونی که مسئولان در تلاش برای ساماندهی مد و لباس هستند باید برای تولید پارچه چادری در کشور تلاش کرد».این انتظار وجود دارد که بعد از گذشت بیش از 30 سال از پیروزی انقلاب و تأکیدات فراوان برای حفظ حجاب حداقل پارچه چادر مشکی در داخل تولید شود و کارخانه‌های داخلی در این زمینه تأسیس و فعال شوند اما همچنان شاهد هستیم که میلیاردها دلار ارز از کشور خارج می‌شود و به جیب کارخانه‌های ژاپنی و کره‌ای واریز می‌شود تا پارچه چادر مشکی وارد کشور شود و چادر زن ایرانی که نماد حجاب اوست مارک کره و ژاپن را بخورد.
اگر چادر را به عنوان یکی از نماد های زن مسلمان ایرانی در نظر بگیریم امروزه تهیه آن برای خانواده هایی که علاقه‌مند به استفاده از چادر هستند کاری دشوار است.گرانی چادر مشکی یکی از عوامل بازدارنده استفاده خانواده‌ها از آن است.از یک طرف چادر به عنوان حجابی برتر در جامعه ترویج می شود اما امکان تهیه آن برای همه خانواده ها فراهم نیست.وارداتی بودن این کالا باعث گرانی آن در بازار است و علی رغم اینکه کشور ما بیشترین مصرف چادر را در جهان دارد اما در تولید آن خودکفا نیست.
تا زمانی که برخی واردکنندگان اقدام به واردات انبوه پارچه چادر مشکی به کشور کرده و سودهای کلانی از این راه به دست می آورند، تولید پارچه چادر مشکی در کشور پا نخواهد گرفت.تاکنون بارها تولیدکنندگان برای داخلی کردن تولید پارچه چادر مشکی تلاش کرده اند، اما هر بار این تلاش ها با شکست مواجه شده و کارخانه های تولید پارچه چادر مشکی توسط عده ای خریداری شده و سپس رها شده اند.
