پرسش و پاسخ های اعتقادی

فشار قبر و راه فرار از آن

فشار قبر در اصل از انس و وابستگی انسان به دنیا و عدم انس به نظام جدید سرچشمه می گیرد. از این رو به عنوان یک قاعده کلی می توان گفت: هر چه وابستگی به دنیا کمتر باشد و در مقابل، انسان از ایمان محکم و اعمال صالح بیشتری برخوردار باشد، فشار قبر نیز کمتر و تحمل آن آسانتر خواهد بود و از همین جهت، مومنان ناب فشار قبر نخواهند داشت بلکه قبر برای آنها باغی از باغهای بهشت خواهد بود.

آنطور که از روایات استفاده می شود بعضی از معاصی به طور خاص، نقش بسزایی در تشدید فشار قبر دارند مانند تندخویی و بداخلاقی نسبت به خانواده، سخن چینی، غیبت، دروغ، عدم اجتناب از نجاسات و...[1].

در مقابل، عوامل متعددی برای کم یا بر طرف کردن فشار و عذاب قبر بیان شده است مانند: 1- خوش اخلاقی[2]. 2- مداومت بر خواندن سوره زخرف[3]. 3- خواندن سوره نساء در هر جمعه[4]. 4- به جا آوردن نماز شب[5]. 5- خواندن سوره تکاثر هنگام خواب[6]. 6- زیارت امام حسین (ع)[7]. 7- قرائت سوره یس در هر شب[8]. 8- مداومت بر خواندن سوره ملک[9]، احزاب[10]و آیة الکرسی[11]. 9- خواندن نماز وحشت توسط بازماندگان[12]. 10- روزه گرفتن چهار روز از ماه رجب[13]. 11- خواندن چهار رکعت نماز در روز جمعه بین طلوع خورشید و زوال (در هر رکعت سوره های حمد، ملک و سجده را بخواند)[14].

12- در حدیثی از امام صادق (علیه‏السلام) می‏خوانیم : من قرأ سورة ن و القلم فی فریضة او نافلة آمنه الله ان یصیبه فی حیاته فقر أبدا ، و اعاذه اذا مات من ضمة القبر ان شاء الله : کسی که سوره ن و القلم را در نماز واجب یا نافله بخواند خداوند او را برای همیشه از فقر در امان می‏دارد ، و هنگامی که بمیرد او را از فشار قبر پناه می‏دهد .[15]

البته باید توجه داشت که موارد مذکور، علل ناقصه برای کم کردن یا رفع فشار قبر هستند و چنانکه گفته شد علت تامه و کلی همان ایمان و عمل صالح است.

ضمنا باید خاطر نشان کرد که برای مومن، فشار و عذابهای قبر تماما رحمت الهی است و موجب آمرزش گناهان وی می شود تا پاک و خالص وارد عرصه قیامت شود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی می فرماید: فشار قبر برای مومن، موجب آمرزش تضییع نعمت هایی است که در دنیا انجام داده است.