پرسش و پاسخ های اعتقادی

اثبات یگانگی خدا

ادله فلسفی فراوانی بر توحید ذاتی خداوند اقامه شده است که اینک چند مورد را بیان می کنیم:

1ـ ذات واجب نه ماهیت دارد و نه جزء عدمی؛ بلکه صرف الوجود است. و صرف وجود واحد است و نمی تواند دو باشد یا تکرار شود. چرا که تحقق کثرت جز به تمیز افراد آن نیست. که هر فرد از آن کثرت دارای معنا و ویژگی باشد که در دیگر افراد نباشد. و این با صرافت نمی سازد چون هر چه را دوم فرض کنید باز به همان اول برمی گردد. اگر ما دو فرد را فرض کنیم، باید این دو فرد یک مابه الامتیاز و یک مابه الاشتراک داشته باشند. سؤال می کنیم که اگر همه اش مابه الاشتراک باشد این دو تا نیست و دوئیت فرض ندارد و اگر ما به الامتیاز و مابه الاختلاف دارند این مابه الامتیاز چه چیزی است اگر ماهیت است که خداوند نباید ماهیت و حد عدمی داشته باشد. و اصلاً ماهیت امر عدمی است، نه وجودی. و اگر غیر از وجود است، ما چیزی غیر از وجود نداریم. و اگر وجود است، وجود صرف غیریت و تعدد ندارد. پس خداوند باید واحد و یگانه باشد البته نه واحد عددی، بلکه واحد حقیقی.

2ـ خداوند وجود مطلق و نامحدود است و هر چیزی که محدود باشد، مخلوق است و نامحدود نمی تواند دوتا باشد چون یکی از آن دو موجب محدودیت دیگری می شود. پس خداوند واحد خواهد بود بوحدت حقیقی نه عددی.