جزوات و مقالات فلسفی

منطق نگاران دو بخشي قرن هفتم با تامل در تفاوت ساختار قضيه طبيعيه و قضيه مهمله به اعتبار قضيه طبيعيه به عنوان يكي از اقسام حملي پرداختند و تقسيم بندي سه گانه را به صورت چهارگانه بازسازي كردند. آنان دو ديدگاه رقيب، يعني مهمله انگاري و شخصيه انگاري طبيعيه را مورد نقد قرار دادند. طبيعيه از حيث سور ناپذيري، انحلال ناپذيري به عقدالوضع و عقدالحمل، اشتمال بر عضويت و نه اندراج؛ و يكساني موضوع حقيقي و موضوع ذكري، با مهمله تمايز ساختاري دارد. طبيعيه با شخصيه از حيث موارد ياد شده، تفاوت ساختاري ندارد و تمايز آن دو، در سنخ محمول آنهاست. از اين روي منطق دانان قرن هفتم از طرفي طبيعيه را متمايز از مهمله اعتبار كردند و از طرف ديگر بر طبيعيه در حكم شخصيه است تاكيد داشتند. آنان با اعتبار طبيعيه به صورت متمايز از شخصيه، به يك معنا به اهميت منطقي محمول درجه دو پي برده اند. مراد از محمول درجه دو در اينجا معقول ثاني منطقي است كه به دليل محمول واقع شدن تمايز ساختاري را سبب مي شود. بنابراين، محمول درجه دوم با آنچه منطق دانان جديد در حساب محمولات درجه دوم به كار مي برند، متفاوت است. اين پژوهش، در واقع، سهم منطق نگاران دو بخشي قرن هفتم را در توسعه دانش منطق، با عطف توجه به يك مساله معين نشان مي دهد.

 نسخه قابل چاپ